Page 94 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 94

4. Eğitimde Kalite Uygulamaları                                                                                   İnsanın  odak  noktası  olarak  kabul  edildiği  eğitim  sistemlerinde;  etkili  bir  liderlik,  net  ve  gerçekçi
                                                                                                                           hedeflerin  belirlenmesi,  ihtiyaçlara  cevap  verebilecek  nitelikte  programların  geliştirilmesi,  yetkinlik  ve
               Bu bölümde 2002-2024 yılları arasında ülkemizde hazırlanmış ancak uygulanmaya fırsat olmamış,
                                                                                                                           liyakat ilkelerine dayanan güvenilir kaynakların yönetimi, verimli bir şekilde planlanmış mali ve finansal
            mülga  ve  hâlihazırda  mükemmelleştirme  çalışmaları  devam  eden  eğitimde  kalite  uygulamalarının
                                                                                                                           kaynak programı ile nitelikli öğretme ve öğrenme süreçlerinin izleme ve değerlendirme standartlarının
            tarihsel süreci ele alınmaktadır.
                                                                                                                           uluslararası, yerel, millî ve manevi değerlere göre belirlemesi önem taşımaktadır. Tespit edilen bu kalite
             Eğitimde Kalite Kavramı, Kalite Standartları ve Performans                                                    standartlarının  uygulanması  ve  işlevselliğinin  sürekli  olarak  değerlendirip  izlenmesi  elzemdir.  Kalite
                                                                                                                           standartlarının  tespit  edilmesi,  uygulanması  ve  değerlendirilmesi,  nihayetinde  insana  değer  verme,
               Eğitim politikalarının ulusal ve uluslararası seviyelerde tartışma alanlarından biri olan eğitimde kalite
                                                                                                                           değişime  ve  yenilenmeye  imkân  sağlanmaktadır.  Merkezinde  insan  olan  böylesi  bir  yapıda  kurumsal
            çalışmaları, özünde eğitim hedeflerine ulaşılma derecesi olarak yorumlanmaktadır (Bakioğlu ve Baltacı,
                                                                                                                           kapasiteyi  artırmak  gerek  beşerî  sermayenin  güçlendirilmesi  gerekse  finansal  kaynakların  etkili  bir
     ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE   EĞİTİMDE KALİTE UYGULAMLARI  vadede  ekonomik  büyümeyi  ve  istihdam  yaratma  çabalarını  içermektedir  (Avrupa  Eğitim  Bilgi  Ağı   18.000.000’a yakın öğrencisi ile içerisinde büyük bir potansiyeli barındırmaktadır. Bu büyük yapıyı istenen
            2010). Eğitimde kalitenin iyileştirmesine yönelik yapılan araştırmalar ve bu iyileştirme çalışmaları, uzun
                                                                                                                           şekilde kullanılması ile mümkün olmaktadır.

                                                                                                                           Türkiye’de Eğitimde Kalite Uygulamalarının Üst Politika Belgelerindeki Yeri
            [Eurydice], 2015).
                                                                                                                              Türk  Millî  Eğitim  Sistemi  70.000’i  aşkın  eğitim  kurumu,  1.100.000’in  üzerinde  öğretmen  ve
               Ülkelerde  uygulanan  eğitim  sistemi  değerlendirme  süreçlerinin  daha  güçlü  ve  adil  okul  sistemleri
            oluşturmak  için  kilit  bir  rol  oynadığı  (Paulo  et  al.,  2004)  göz  önünde  bulundurulduğunda,  eğitimde
                                                                                                                           yönde harekete geçirecek çalışmalarda kamu kaynaklarını etkili ve verimli kullanmak için, öncelikle ihtiyaç
            kalite  aciliyet  arz  eden  bir  gündem  maddesi  olsa  da  çoğu  ülke,  ancak  2000’li  yıllar  itibariyle  kendi
                                                                                                                           analizleri gibi veri setlerine dayalı  bir yol haritası belirlemek ve ardından politikalar oluşturmak önem arz
            eğitim politikalarının gündemine bu konuyu taşıyabilmiştir. Eğitimde kalitenin ölçme ve değerlendirme
                                                                                                                           etmektedir. Gerek ulusal gerekse uluslararası birçok üst politika belgesinde ve araştırma raporlarında
            yöntemleri ise ülkelere göre farklılık göstermektedir (Leite vd., 2014).
                                                                                                                           vurgulandığı  üzere,  eğitim  kurumlarının  kalite  standartlarının  tespit  edilmesi,  değerlendirilmesi  ve

               Uluslararası alanda kabul görmüş NEASC, IB, CIS ve gibi kalite standartları incelendiğinde, eğitimde        iyileştirilmesi,  nihayetinde  kurumsal  kapasitenin  her  yönüyle  artırılması,  sürdürülebilir  ve  nitelikli  bir
            kalite  standartları  belirlenirken  insan  kaynakları,  mali  kaynaklar,  öğretim  programları,  fiziki  imkânlar,   eğitim sistemi için hayati öneme sahiptir. Cumhurbaşkanlığı tarafından üzerinde dikkatle durulan Türkiye
            öğretmen,  öğrenci  ve  yönetici  performansları  gibi  alanların  dikkate  alındığı  anlaşılmaktadır.  Farklı   Yüzyılı inşasında, öğrencilerin, öğretmenlerin, eğitim kurumlarının ve eğitimin diğer tüm paydaşlarının
            ülkelerdeki kalite standartlarına bakıldığında, temel olarak eğitim ve öğretim süreçlerindeki iyileştirmenin   kazanımlarının ve niteliklerinin artırılması kritik bir rol oynamaktadır. Söz konusu gerekçeler ve yasal
    92                                                                                                                                                                                                                   93
            amaçlandığı görülmektedir. Bu amaçların ne ölçüde gerçekleştiğini tespit etmek amacıyla “performans”           dayanaklar birlikte ele alındığında, eğitim kurumlarının kalite standartlarının belirlenmesi ve kurumların

            terimi  sürece  dâhil  edilmektedir  (Palmer,  1993).  Bunun  için  öncelikle  değerlendirme  standartlarının   bu standartlara ulaşması konusunda rehberlik ve uygulama çalışmalarının yapılmasının önemi daha iyi
            belirlenmesi gerekmektedir. Performans değerlendirme ve ölçme konusundaki ilk adım, hangi kriterler            anlaşılmaktadır.
            ve boyutlar açısından değerlendirileceğinin belirlenmesidir.
                                                                                                                              Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2019-2023 Strateji Planında “eğitim sisteminin temel amacı; topluma faydalı,
               Bir  organizasyonel  yapı  olarak  eğitim,  canlı  bir  organizmadır  ve  değişime  açıktır.  Oysa  eğitimin   toplumsal değerleri gözeten, etkili iletişim becerilerine sahip, değişime uyum sağlayabilen, öğrenmeyi
            kalitesinden  bahsedebilmek  için,  uluslararası  kabul  görmüş,  geçerli,  güvenilir  ve  çağın  standartlarına   öğrenen, bilişim teknolojilerini verimli kullanabilen, kendisiyle ve toplumla barışık, inisiyatif alan, araştıran,
            uygun,  belirli  kriterlerinin  olması  gerekmektedir.  Bu  ön  koşulların  sağlanması  için  eğitim  sisteminde   sorgulayan  ve  eleştirel  düşünme  becerilerine  sahip  özgür  bireyler  yetiştirmek”  ve  “eğitim  sektörüne

            yeterli  kapasiteye  sahip  olunmalı  veya  var  olan  kapasite  güçlendirilmelidir.  Kapasitesi  güçlü  veya   yapılan yatırımlarda niteliğin artırılmasını ve eğitim kurumlarının kalite standartlarının yükseltilmesini
            güçlendirilmiş ülkelerin eğitim sistemlerindeki kalite güvence mekanizmaları sayesinde eğitimde kalite         öngörmek” olduğu ifade edilmektedir. Her hanede en az bir bireyin veli, öğrenci, öğretmen veya mezun
            konusu bu ülkelerde bir “kontrol listesi”nden “kültür”e dönüşebilmektedir (Birleşmiş Milletler [BM], 2014).    olmak üzere eğitim ekosisteminin bir bileşeni olduğu göz önünde bulundurulduğunda; eğitimin kamu
            Destekleyici nitelikteki uluslararası rapor bulguları (OECD, 2022) da eğitime dair kazanımları artırmanın en   gündeminde millî bir mesele olduğu kabul edilmelidir.

            önemli etkenlerinden birinin, eğitim kurumlarında kalite standartlarının tespiti ve kurumsal kapasitenin
                                                                                                                              Eğitim ekosistemini bütüncül olarak ele alması aslî görevi olan Millî Eğitim Bakanlığının yükümlülükleri
            artırılması olduğunu ifade etmektedir.
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99