Page 258 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

2014-2018 dönemini kapsayan “Ulusal Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi”nde ise; toplum amaçlanmıştır. Bu bağlamda, teknolojinin hızlı gelişimi neticesinde değişmekte olan gereksinimler için
genelinde hayat boyu öğrenmeye yönelik farkındalığın ve kültürün oluşturulması, hayat boyu öğrenme bireylerin sahip oldukları yetenek ve kişiliklerin kesintisiz bir şekilde gelişmesini hedefleyen hayat boyu

imkânlarının ve sunumlarının arttırılması, hayat boyu danışmanlık ve rehberlik sistemlerinin geliştirilmesi, öğrenme yaklaşımının, toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştırılması, hayat boyu eğitim fırsatlarının
daha önceden öğrenilenlerin tanınarak sistemde bunların geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılması, artırılarak yaşlıların hayat boyu öğrenme fırsatlarına erişebilmesi ile değişime uyum sağlamaları ön
hayat boyu öğrenme izleme ve değerlendirme sistemlerinin geliştirilerek önceliklerin belirlenmesine planda tutulmuştur. Bunun yanı sıra, hayat boyu öğrenme programlarındaki niteliğin ve çeşitliliğin
yer verilmiştir. Özellikle kişisel gelişim, istihdam edilebilirlik ve aktif vatandaşlık için “Avrupa Birliği Hayat artırılması, kazanımların belgelendirilerek tekrarın engellenmesi, sertifika ve belgelerin kurumlar arası

Boyu Öğrenme Anahtar Yeterlikler Çerçevesi”nin gerekliliği ve önemi üzerinde durulmuştur (MEB, 2014a). paylaşımına ilişkin “Ulusal Hayat Boyu Öğrenme ve İzleme Sistemi”nin kurulmasının da gerekliliği
üzerinde durulmuştur (On Birinci Kalkınma Planı, 2019).
Onuncu Kalkınma Planında, genç bireylerin işgücüne katılım oranlarının düşük, genç işsizliğin
Bahsedilen tüm bu çalışmalardan da görüleceği üzere, Türkiye’de özellikle son dönemlerde hayat
ise fazla olması ve gençlerin temel yeterlikler bakımından yetersiz olmaları konuları ele alınmıştır. İş boyu öğrenme kapsamında pek çok politika geliştirildiği ve bu kapsamda da birçok faaliyet yürütüldüğü
dünyasının çok hızlı değişim gösterdiği bugünün dünyasında, bireylerin çalışma yaşamlarında daha
HAYAT BOYU ÖĞRENME koşullarına daha hızlı adapte olabilmeleri amacıyla mesleki beceriler kadar temel becerilere de sahip Müdürlüğü’nün faaliyet alanı ve çalışmalarına ilişkin bilgiler ise takip eden başlık altında sunulmuştur.
uzun süre kalabilmeleri, iş hayatlarında verimliliklerini arttırabilmeleri ve değişmekte olan yaşam ve iş
anlaşılmaktadır. Söz konusu faaliyetleri yürütmekten sorumlu birim olan Hayat Boyu Öğrenme Genel

olmalarının gerektiği ifade edilmiştir. Bu bakımdan, “Temel ve Mesleki Becerileri Geliştirme Programı”
7. Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’nün Faaliyet Alanı ve Çalışmaları
adıyla bir program tasarlanmış, söz konusu programın amacı; “bireylerin, çalışma yaşamında gerekli
olan bilgi ve iletişim teknolojileri, finansal okuryazarlık, yabancı dil, eleştirel düşünme, problem çözme,
Eğitim seviyesi, cinsiyet veya yaş gözetilmeden, her bireye zorunlu eğitimin haricinde toplam 75
liderlik, iletişim, iş arama ve kariyer planlama gibi temel yeterlikler ile sportif ve sanatsal becerilere
sahip olması şeklinde belirtilmiştir. Bu çerçevede, programın ana hedefleri; eğitim kademeleri içerisinde
faaliyetler yürüten Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü; öğrenen, gelişen, üretken ve etkin bir
temel yeterliklere yönelik eğitimlere ağırlık verilmesi, temel yeterlikleri edindiren hayat boyu öğrenme farklı disiplinde bilgi, beceri, yetkinlik ve yeterlik seviyelerini arttıracak eğitimlerin verilmesi amacıyla
topluma dönüşme süreci içerisinde mühim bir misyona sahiptir. Genel Müdürlük çatısı altında bulunan
programlarının geliştirilmesine dair çalışmalar yapılması, eğitim sistemi ile iş gücü piyasası arasındaki halk eğitimi merkezleri, ülkenin en ücra noktalarında yaşamakta olan vatandaşlara erişebilmek amacıyla
ilişkinin güçlendirilmesi ve eğitim ile istihdamda bulunmayan genç bireylerin sayısında azalma çok ciddi çalışmalar yürütürken, yine Genel Müdürlük çatısı altında bulunan olgunlaşma enstitülerinde

sağlanması şeklinde belirlenmiştir. Plan kapsamında amaçları gerçekleştirebilmek için; “eğitimin bütün de kültürel mirasın yeni kuşaklara ulaştırılmasına ilişkin faaliyetler gerçekleştirildiği görülmektedir. Açık
256 257
kademelerindeki öğretim programlarının temel yeterlikleri kapsayacak ve geliştirebilecek biçimde öğretim okulları ise herhangi bir sebeple ortaöğretim kademesindeki öğrenimlerini tamamlayamamış
güncellenmesi” önerisi getirilmiştir. Bununla birlikte, yerel yönetimlerin meslek edindirme merkezleri ile vatandaşlara bu eksikliğin tamamlanması için fırsatlar sunmaktadır. Bu bağlamda Hayat Boyu Öğrenme
halk eğitim merkezlerinin “hayat boyu öğrenme merkezleri” olarak tekrar yapılandırılması ve söz konusu Genel Müdürlüğü, görevi kapsamına giren faaliyetleri ülke çapına yayılmış 1001 adet halk Eğitimi merkezi,
merkezlerde sunulmakta olan temel yeterliklere yönelik eğitim çalışmalarının hem nitelik hem de nicelik 31 adet olgunlaşma enstitüsü ile beş adet açık öğretim okulundan oluşmakta olan geniş bir yapılanma

olarak arttırılması talep edilmiştir (Kalkınma Bakanlığı, 2013). ile gerçekleştirmektedir (MEB, 2024, s. ii). Ayrıca e-Yaygın sistemi üzerinde 75 farklı kurs alanında, 2533
mesleki kurs ve 1102 genel kurs olmak üzere toplam 3635 kurs yer almaktadır (MEB HBÖGM, 2024a)
On Birinci Kalkınma Planında (T.C. SBB, 2019) ise hayat boyu öğrenme ile ilgili dikkat çeken önerilere

yer verildiği görülmektedir. Söz konusu planda, bütün bireylerin nitelikli ve kapsayıcı bir eğitime ve Müdürlük, kapsamlı teşkilat yapısı ve program zenginliğiyle ülke nüfusunun bütününü hedef kitle
hayat boyu öğrenme fırsatlarına ulaşmasının sağlanması yolu ile; algılama, düşünme ve problem olarak belirleyerek çalışmalarını yürütmekte, bu çerçevede iki ana hedef üzerinde yoğunlaşmaktadır.
çözme yeteneklerini geliştirmiş, sorumluluk ve özgüven duygularına sahip, yenilikçilik ve girişimcilik Söz konusu hedefler; “Hayat boyu öğrenmenin artırılması için düzenlenmekte olan yaygın eğitim
niteliklerinde olumlu yönde ilerleme kaydetmiş, millî kültürü ve demokratik değerleri benimseyen, programlarının gerek erişilebilirliğinin gerekse niteliğinin arttırılması” ile “Yaygın eğitime eşit koşullar

iletişime ve paylaşıma açık, estetik ve sanat duyguları kuvvetli, teknoloji kullanımı konusunda yetenekli, altında erişimin devam ettirilmesi ve bu kapsamdaki fırsat eşitliğinin arttırılması” şeklinde belirtilmektedir.
mutlu ve üretken bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmiştir. Bununla birlikte, 2018 senesinde %6.2 olarak Buna göre, sözü edilen hedeflerin nihai beklentisi; “uluslararası göstergeler çerçevesinde hayat boyu
ifade edilen hayat boyu öğrenme sürecine katılım oranının, 2023 senesi itibarıyla %8’e yükseltilmesi öğrenmeye erişecek birey sayısının ve fırsat eşitliğinin artırılması” şeklinde benimsenmektedir. Hedeflere