Page 254 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 254
nitelikli insan gücünün değerini kaybetmesini engellemek amacıyla hayat boyu öğrenmeye yönelik için, daha ulaşılabilir duruma getirilmesi için pratik önlemler almasını ve tutarlı stratejiler geliştirmesini
eğitim-öğretim politikalarının, öncelikli tartışılan hususlar arasında yer almaya başladığı görülmüştür gerekli görmüştür (European Council, 2000b).
(Commission of European Communities, 1993).
2002 senesinde Barselona’da Avrupa Konseyi ile Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanmış ortak
Hayat boyu öğrenmenin gelişim sürecinin önemli belgeleri arasında, 1995 senesinde yayınlanmış bir çalışma programıyla, eğitim-öğretim sistemlerinin amaçlarının takip edilmesiyle alakalı ayrıntılı bir
olan “Eğitim ve Öğretim Üzerine Beyaz Kitap, Öğretim ve Öğrenme: Öğrenen Topluma Doğru” isimli sunum yapılmış, söz konusu program 14.02.2002 tarihinde Avrupa Konseyince benimsenmiştir (Avrupa
rapor da yer almaktadır. Toplumda yaşanmakta olan değişimler ile beraber gelen hayat boyu öğrenme Komisyonu, 2002). Bu çerçevede yürütülmüş olan çalışma programıyla Avrupa Birliği içerisindeki
gereksiniminin vurgulandığı raporda hayat boyu öğrenme; “yeni bilgilerin kazanılmasına ve becerilerin eğitim öğretim sistemlerinin etkililiğini ve niteliğini arttırmak, her bireyin eğitim-öğretim sistemlerine
yenilenmesine devamlı erişim” olarak nitelendirilmektedir (Avrupa Komisyonu, 1995, s. 1). Temel eğitimin erişebilmesine destek olmak ve eğitim öğretim sistemlerinin daha kapsamlı bir dünyaya açılabilmesini
ne derece gerekli olduğunun belirtildiği raporda ayrıca, var olan yeteneklerin ne şekilde kazanıldığından sağlamak için Avrupa Yeterlikler Çerçevesi ve anahtar yeterlikler alanında önemli gelişmeler sağlanmıştır
(Commission of European Communities, 2005).
bağımsız olarak, en doğru ve etkin biçimde kullanılmasına; sanayinin, iş dünyasının ve bireyin
HAYAT BOYU ÖĞRENME yukarıda da değinildiği üzere, 1996 senesinin Avrupa’da “Hayat Boyu Öğrenme Yılı” olması konusuna da faaliyetleri, toplumsal ihtiyaçlara göre çeşitlenmektedir. Bu durum, alanda yapılan çalışmaların
gereksinimlerini gidererek potansiyellerinin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. Raporda,
Dünya genelinde kapsamlı çalışmalarla geniş bir uygulama alanına sahip olan hayat boyu öğrenme
değinilmiştir (Avrupa Komisyonu, 1995).
çeşitliliğine ve özellikle AB genelinde yaygın iletişim ve işbirliği ağlarına işaret etmektedir.
2000 senesinin Ekim ayında Belçika’nın Brüksel kentinde toplanmış olan Avrupa Konseyi, Avrupa
Genel olarak iyi uygulama örneklerine bakıldığında alanda yapılan çalışmalar kapsamında öne çıkan
Birliği’ndeki eylem ve politikaların yönünün belirlenmesi amacıyla, Avrupa’nın bilgi çağına girdiğini
vurgulamış ve bu durumun sosyal, iktisadi ve kültürel yaşam üzerindeki mühim etkilerine dikkat
çekmiştir. Bu çerçevede Konsey, bilgi temelli topluma ve ekonomiye başarılı bir şekilde geçilmesi kurum ve kuruluşlar ile uygulamalar şöyledir:
UNESCO Hayat Boyu Öğrenme Enstitüsü (UIL): Merkezi Almanya’nın Hamburg eyaletinde bulunan bu
sürecinde hayat boyu öğrenmenin ne derece önemli olduğunun altını çizmiştir (Commission of
kurum, UNESCO’nun sekiz eğitim kurumundan birisidir. On iki üyeden oluşan bir yönetim kuruluna sahip
European Communities, 2000). Bu kapsamda, Avrupa Birliği’nin 2010 senesine kadar erişmesi amacıyla
Enstitü’nün çalışmaları ile hayat boyu öğrenmenin gelecek yıllardaki kapsayıcı ve eşitlikçi politikalarının
yeni bir stratejik hedef belirlenmiş, söz konusu hedef; “daha çok toplumsal uyumla sürdürülebilir
planlanması için dünyanın farklı bölgelerinden seçkin eğitim uzmanları yılda bir kez toplanmaktadır
252 iktisadi büyüme yetisine sahip, dünyadaki en dinamik ve rekabetçi, bilgi temelli ekonomiye dönüşmek” (UNESCO UIL, 2024). 253
şeklinde ifade edilmiştir. Rapordan hareketle, sözü edilen hedef doğrultusunda, Avrupa’daki eğitim
sistemlerinin bilgi toplumunun gerekliliklerine entegre olması ve daha nitelikli işgücü gereksinimine Avrupa Yetişkin Eğitimi Derneği [EAEA]: 1953 yılından bu yana; “herkes için eğitim” diyerek faaliyet
cevap vermesinin önemi ortaya çıkmıştır. Bu durum, Avrupa genelindeki her vatandaşa, bilgi toplumu gösteren Yetişkin Eğitimi Derneği, hayat boyu öğrenme alanında yaptığı çalışmalarla 43 ülkede 60
içerisinde çalışabilmek ve yaşamlarını sürdürebilmek amacıyla gereken becerilerin kazandırılmasını milyondan fazla öğrenciyi kapsayan en büyük sivil toplum kuruluşları arasında yer almakta, bu ağ
zorunlu kılmıştır. Gelinen bu noktadan hareketle Konsey, hayat boyu öğrenmeye Avrupa sosyal modeli sayesinde bilgi paylaşımı, hukuki danışmanlık ve iş birliği sunulmaktadır (EAEA, 2024).
içerisinde ana unsurlardan birisi gibi öncelik vermiş ve üye ülkelerin, hayat boyu öğrenme sürecinde
Avrupa Yetişkin Öğrenimi Elektronik Platformu [EPALE]: 38 farklı ülkeden hayat boyu öğrenme
kazandırılması planlanan yeni temel becerileri tanımlamış olan bir “Avrupa Çerçevesi” ortaya koymalarını
kapsamında kurum, kuruluş ve alan uzmanlarını bir araya getiren EPALE Platformu, çevrim içi ve çok
istemiştir (European Council, 2000a).
dilli faaliyet gösteren bir topluluktur (EPALE, 2024). Platformun Türkiye adına yasal temsilcisi Millî Eğitim
2000 senesinde gerçekleşen Feira zirvesinde ise hayat boyu öğrenme; istihdamın geliştirilmesi, sosyal Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’dür. 2016 yılından bu yana platforma dâhil olan Türkiye,
uyum ve vatandaşlık için temel bir politika olarak ortaya konmuştur. Üye ülkeler, Avrupa Konseyi’nin ve 6412 üyesi ile en fazla üyeye sahip ülkeler arasında ilk sıralarda yer almaktadır (MEB HBÖGM, 2023).
Avrupa Komisyonun hayat boyu öğrenmeye ilişkin stratejisinin bir parçası olarak; her birey için hayat
Belirlenen stratejiler, uygulanan politikalar, gerekli görülen düzenlemeler bağlamında uluslararası
boyu öğrenmenin teşvik edilmesi, bireylerin sosyal yönlerinin sürece katılımının desteklenmesi hem
ortamda hayat boyu öğrenmeye ilişkin yapılan çalışmalar dünya genelinde devam etmektedir. Tüm bu bilgiler
kamu hem de özel finansmanın tüm kapasitesinden faydalanılması ve yükseköğrenimin daha çok birey
