Page 256 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

ve gelişmelerden hareketle, Türkiye’de hayat boyu öğrenmenin gelişim sürecinin incelenmesi önemlidir. görülmüştür (m. 570). Bununla birlikte planda; eğitim sisteminin, insan kaynaklarına destek olmasına
yapacağı katkıdan hareketle, hayat boyu öğrenme yaklaşımı ile bütünsel bir şekilde ele alınmasına,
6. Ulusal Üst Politika Belgelerinde Hayat Boyu Öğrenmenin Yeri
sistemin; etkin, erişilebilir ve fırsat eşitliği temeline dayanan bir yapıda güçlendirilmesine ne derece
Kavramsal açıdan hayat boyu öğrenme Türkiye’de yeni olmamasına karşın, hayat boyu öğrenmeye gereksinim duyduğu vurgulanmıştır. Ayrıca plan kapsamında; toplum genelinde hayat boyu eğitim
ilişkin sistemin oluşturulmasına yönelik faaliyetler 21. yüzyılın başından itibaren ivme kazanmıştır yaklaşımının özümsenebilmesi için e-öğrenme de dâhil olacak şekilde, yaygın eğitime dair imkânların

(MEB, 2014b). 1996-2000 senelerini kapsamakta olan Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1995) içerisinde geliştirilmesi, eğitim çağının dışında kalmış ya da dışına çıkmış bireylerin açık öğretim olanaklarından
açık bir şekilde genel eğitimin içerisinde ve yanında olacak şekilde yeni ve tutarlı bir mesleki eğitim faydalanmalarının teşvik edilmesi, beceri edindirme ve meslek kazandırma çalışmalarının arttırılması
yapılanmasının gerekli olduğu ifade edilmiştir. Planda ayrıca, örgün ve yaygın eğitim, genel ve mesleki önerilerine yer verilmiştir. Genel manada, eğitim sisteminin hayat boyu eğitim anlayışıyla ve sistem
eğitim bütünleşmesi yolunda ilerlenmesi önerisiyle beraber, okul-iş yeri bütünlüğünün ne derece önemli bütünlüğü içerisinde ele alınarak; erişilebilir, etkili ve fırsat eşitliği temelli bir yapıya ulaştırılması

olduğunun altı çizilmiştir. hedeflenmiştir.
HAYAT BOYU ÖĞRENME kalkınma planında vurgulananların gerçekleştirilebilmesi amacıyla eğitim sisteminin hayat boyu gerek dünyada gerekse Türkiye’de kabul görmekte olan “hayat boyu öğrenme stratejisi” temel
2010 senesinde gerçekleştirilmiş olan 18. Millî Eğitim Şûrası kapsamında eğitim ortamlarının
2001-2005 senelerini kapsayan Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda (DPT, 2000) ise bir önceki

alınarak tasarlanması tartışılmıştır. Toplum genelinde hayat boyu öğrenme kapsamında; halk eğitim
öğrenme yaklaşımı ile tekrar düzenlenmesi gerektiği, buna karşın, söz konusu hususta kapsamlı
merkezlerinde daha çok kursun açılması ve halk eğitim merkezlerinin öğretmen ve altyapı bakımından
herhangi bir faaliyetin yapılmadığı ifade edilmiştir (m. 676 ve m. 693).
kuvvetlendirilerek sözü edilen kurslara kaynak ayrılması önerisinde bulunulmuştur (MEB, 2010). Bu
17. Millî Eğitim Şurası’nda (MEB, 2007) Avrupa Birliği ve küreselleşme süreci içerisinde, Türk eğitim
sistemi çerçevesinde hayat boyu öğrenmenin yeri üzerinde durulmuş, bu konuda birtakım önerilere
daha önce yaygın eğitim, yetişkin eğitimi ya da halk eğitimi kapsamında çalışmalar yürütmüş kurum
yer verilmiştir. Bu kapsamda; hayat boyu öğrenmeyi geliştirmek, yaygınlaştırmak ve desteklemek için sayede, hayat boyu öğrenmenin geliştirilmesi süreci içerisine ciddi katkılar yapan bir gelişme olarak
ve kuruluşlar, yaşamın her alanını kapsayacak biçimde genişletilmiştir. Bu çerçevede, 25.08.2011 tarih
ulusal eğitim politikalarının hazırlanması, hayat boyu öğrenme ile alakalı tüm kurum ve kuruluşlardan
ve 652 sayılı “Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile
toplanan bilgilerden hareketle bir eğitim haritasının çıkartılması, konuya yönelik hukuki düzenlemelerin
geçmişte “Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü” olarak faaliyet gösteren Genel Müdürlüğün ismi,
gerçekleştirilmesi, gerek örgün gerekse yaygın eğitim merkezlerinde düzenlenmekte olan eğitim
“Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü” olarak değişmiştir.
254 programlarının uluslararası standartlara uygun olması için çaba sarf edilmesi, hayat boyu öğrenme 255

faaliyetleri sonucunda, hem ulusal hem de uluslararası standartlarda belgelerin düzenlenmesi, hayat 19. Millî Eğitim Şûrası kapsamında alınan kararlarda, öğretmenlik mesleğinde niteliğin arttırılması
boyu öğrenme konusunda bireylerin bilgilenmesini sağlayacak, farkındalıklarını yükseltecek faaliyetler için; öğretmenlerde olması gereken yeterlikler temelinde, sistemde yer alan öğretmenlerin niceliksel
tertip edilmesi ve hayat boyu öğrenme faaliyetlerinin yaygınlaştırılabilmesi için mevcut kurumların anlamdaki fazlalığını, ülke genelindeki dağılımlarını ve hayat boyu öğrenme ilkelerini de temel almış bir
geliştirilmesi uygun görülmüştür (MEB, 2006). kişisel-mesleki gelişim modülüne gereksinim duyulduğu belirtilmiştir. Bu çerçevede, öğretmenlerin
hayat boyu öğrenme imkânlarına katkıda bulunmak ve bu imkanları zenginleştirmek için uzaktan
2007-2013 senelerini kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planında (2006), eğitimin işgücü talebine
öğretim araçları ile hizmet sunmakta olan kurumlarla iş birliğine gidilmesi önerilmiştir (MEB, 2014c).
yönelik hassasiyet seviyesinin arttırılabilmesi için gelişen ve değişen ekonomiyle işgücü piyasasının
gerekliliklerinden hareketle, bireylerin istihdama ilişkin beceri ve yeterliklerini arttırabilmek amacıyla Dokuzuncu Kalkınma planında yapılan öneriler ve düzenlemeler ışığında, 2009-2013 dönemi için

hayat boyu öğrenme stratejisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir (m. 229-233 ve m. 238-243). Bu bağlamda Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi hazırlanmıştır. Söz konusu belge; okul öncesi dönemde verilen
kişilerin yetenek ve becerilerinin geliştirilmesi amacıyla hem örgün hem de yaygın eğitim fırsatlarında eğitimden yaşlı bireylerin eğitimine, mevzuatın düzenlenmesinden eğitim finansmanına kadar eğitim-
artış sağlanması, bu eğitim türlerinin arasındaki dikey ve yatay bağlantının kuvvetlendirilmesi, halk öğretimle alakalı tüm konuları içeren türlü önlem ve önceliklerden meydana gelen faaliyetlerle alakalı
eğitiminin ve çıraklık eğitiminin bu gelişmelere göre yapılandırılması, sivil toplumun ve özel sektörün bütün kurum ve kuruluşlar tarafından uygulanmaya çalışılmıştır. Bu belge sayesinde oluşturulma

söz konusu alanlarda faaliyetler organize etmesine destek olacak mekanizmaların oluşturulması uygun sürecine giren hayat boyu öğrenme sisteminin 2014-2018 dönemine ilişkin gerek ulusal gerekse
uluslararası yaklaşımlardan hareketle daha sistemli bir yapıya dönüştürülmesi hedeflenmiştir.