Page 70 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Bu tablo, Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinin merkezî bütçeye oranını yıllara göre değişimini Tablo 18. İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrenci Burs Ücreti, Öğrenci Sayıları ve Ödeme Miktarı
göstermektedir. Söz konusu tablo, eğitim sektörünün finansmanında MEB’in bütçesinin yıllar içindeki
Toplam
Öğrenci Toplam Toplam Ödeme
değişimini ortaya koyarak, eğitim politikalarının artan bütçeyle nasıl şekillendiğini ortaya koyması Yıl Aylık Tutar Gösterge Ödeme
Sayısı Ödeme ($)
(Reel Değer)
açısından anlamlıdır. Tabloya ilişkin bir analize başlamadan Merkezî Yönetim Bütçesi kavramını
2002 13,06 400 109.894 17.222.588 349.649.505 11.437.199,91
açıklamak yararlı olacaktır. Merkezî Yönetim Bütçesi Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (I), (II) ve (III)
2003 20,58 600 101.382 25.037.299 436.200.119 16.769.030,44
sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin bütçelerinden meydana gelmektedir.
2004 23,16 600 96.348 26.777.036 412.040.110 18.826.028,24
Son 22 yıllık zaman diliminde, MEB bütçesinin merkezî bütçeye oranında birtakım farklılıklar
2005 41,6 1 000 116.262 58.037.990 873.030.429 43.286.383,03
gözlemlenmektedir. Örneğin, 2002 yılında MEB bütçesi merkezî bütçenin %7,6’sını oluştururken 2004
2006 44,75 1 000 122.464 65.763.168 867.618.304 45.952.663,52
yılında bu oran, %8,53’e çıkmıştır. 2004/2006 yılları arasında MEB bütçesi arttığı halde merkezî bütçeye
2007 58,02 1 200 140.258 97.653.230 1.263.986.317 75.030.814,19
oranı %9,5 seviyelerinde sabit kalmıştır, bu da genel bütçedeki büyümenin MEB payını etkileyen önemli
2008 66,88 1 300 172.940 138.794.726 1.588.403.297 107.350.849,86
bir unsurdur.
173.119.351
111.901.818,43
2009 78,28 1 400 184.295 226.933.242 1.966.805.199 151.252.123,99
SAYILARLA EĞİTİM 2015 yılında, %13,11 ile MEB’in bütçesi, merkezî bütçe içerisinde en yüksek orana ulaşmıştır. Bu durum, 2012 109,58 1 700 254.833 382.045.870 3.393.478.902 222.308.026,51
89,16
2010
2.561.606.190
212.103
1 500
2010 yılından itibaren MEB bütçesi, merkezî bütçeye oranı %9,84 ile %13,38 arasında değişmiştir.
307.947.852
2.974.629.393
234.188
2011
184.399.911,66
125,28
1 750
254.128
213.136.100,30
3.608.220.180
eğitime ayrılan finansmanın arttığını ve eğitimin farklı kademelerinde daha fazla yatırım yapıldığını
138,22
1 800
422.676.207
3.693.570.104
2013
göstermektedir. Eğitimdeki öncelikli alanlardaki problemlere cevap verme ve eğitimde kaliteyi artırma
243.114
195.081.630,42
426.810.938
1 900
2014
146,3
ihtiyacı, devletin eğitim alanına daha fazla finansal kaynak ayırma kararlılığını yansıtmaktadır. 2020
176.769.053,43
yılından itibaren, MEB bütçesinin merkezî bütçeye oranında bir düşüş yaşanmıştır. Özellikle 2023 yılında
258.192
575.014.239
185,59
1 990
2016
3.917.737.347
%9,74 gibi bir seviyeye inmiştir. Bu eğilimin ortaya çıkışını pandemi sonrası küresel ölçekte ortaya çıkan 2015 165,33 1 990 242.351 480.814.690 3.532.319.715 190.323.603,54
ekonomik belirsizlikler ve bütçe kısıtlamaları ile açıklamak mümkün olabilir. Sonuç olarak, Millî Eğitim 2017 204,38 1 990 207.445 508.771.309 3.021.159.759 139.477.879,01
Bakanlığı bütçesinin merkezî bütçeye oranı, eğitim politikalarının amacına ulaşması açısından önemli bir 2018 234,7 1 990 258.281 727.422.608 3.453.081.378 148.453.593,55
göstergedir. Eğitim alanına yapılan yatırımların sürekliliği, toplumun geleceği için son derece önemlidir. 2019 275,53 1 990 270.423 894.115.790 3.604.154.354 159.663.533,98
68 2020 307,37 1 990 278.896 1.028.691.162 3.632.644.713 173.180.330,34 69
MEB bütçesinin artırılması ve mevcut bütçenin yönetimi eğitim kalitesini yükseltmek, eğitim altyapısını
güçlendirmek ve öğretmen yetiştirme gibi alanlarda olumlu etki yaratacaktır. İlköğretim ve ortaöğretim 2021 357,79 1 990 306.482 1.315.874.337 3.396.738.878 148.094.523,19
öğrenci burs ücreti, öğrenci sayıları ve ödeme miktarı Tablo 18’de aktarılmıştır. 2022 663,87 1 990 320.461 2.552.933.329 3.378.209.440 136.959.942,53
2023 1.014,49 1 990 321.606 3.659.808.172 3.659.808.172 154.162.096,55
Kaynak: (MEB, 2024)
Tablo 18, 2002-2022 yılları arasında ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine sağlanan bursların aylık
miktarı, burs ödemelerinin toplam değerleri ve öğrenci sayıları gibi çeşitli göstergelere ilişkin veriler
sunmaktadır. Bu veriler aynı zamanda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından öğrencilere sağlanan finansal
desteğin zaman içindeki seyrini, bursların reel ve dolar cinsinden karşılık değerini göstermektedir.
2002’de 13,06 TL olarak sağlan burs miktarı, yıllar içinde belirgin bir artış göstermiş ve 2022 itibarıyla
663,87 TL’ye ulaşmıştır. Bu artış, eğitimdeki destek politikalarının kapsamının genişlediğine ve eğitimde
eşitlik ilkesini tesis etmede önemli bir ilerlemeye işaret etmektedir. Ayrıca verilen burslar öğrenci
sayısındaki artışa paralel bir biçimde artış eğilimi göstermiştir. 2022 yılı itibarıyla burs verilen toplam