Page 80 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 80
Giriş benimsenmiştir. Öğrencilerin hem kişisel hem de sosyal gelişimini destekleyen birçok bileşeni kapsayan
bu programın temel hedefleri; öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarını geliştirmek ve öğrenme süreçlerini
Dünya, geçmişten günümüze bilgi birikiminin öncelendiği bir toplum ve eğitim düzeninden, daha etkili hale getirmektir. Programın temel özellikleri ve getirdiği yenilikler aşağıda sıralanmıştır:
günümüzde benimsenen bilginin kullanımını ve hayata yansımasını sağlayacak becerilerin ağırlıklı
> Yapılandırmacı Yaklaşım: 2005 öğretim programı, bireylerin bilgiyi nasıl yapılandırdıklarına
olduğu bir anlayışa doğru evrilmektedir. Artık, öğrendiklerini toplumun yararına kullanabilen ve hayata
odaklanarak, öğrenme süreçlerinin kişisel deneyimlerle zenginleştirilmesini amaçlamaktadır
aktarabilen bireylere daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, bireylerin kendilerini tanımaları,
(Demir ve Fer, 2009). Bu bağlamda, öğrencilerin aktif katılımını teşvik eden çeşitli öğretim
ihtiyaçlarının farkında olabilmeleri ve karşılaştıkları zorluklarla baş edebilmeleri için sosyal ve duygusal
yöntemleri ve teknikleri önerilmiştir.
becerilerinin gelişmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, günlük hayatta karşılaştıkları problemleri > Kazanımların Belirlenmesi: Programda, kazanımlar belirlenirken öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları
çözebilmeleri için sosyal yaşam becerilerine sahip olmaları önem kazanmaktadır. Daha da önemlisi,
ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE EĞİTİMDE KALİTE UYGULAMLARI güçlü birer kişiliğe sahip olabilmeleri için erdem ve değerlerle donatılmış olmaları gerekmektedir. Bu, > yararlanması teşvik edilmiştir (Demir ve Fer, 2009; Erdoğan vd., 2015).
dikkate alınmış, tematik bir yaklaşım benimsenmiştir. Ayrıca öğrencilerin çoklu kaynaklardan
bireylerin hayata anlam katabilmeleri; ruh dünyalarında, ailelerinde, toplumda ve çevrede huzurlu ve
geleceği inşa edebilmeleri için bir zorunluluktur. Bu noktada öğretim programı, belirli bir eğitim sistemi
Çoklu Değerlendirme Yöntemleri: Öğrencilerin bilgi, beceri ve tutumlarını sergileyebilecekleri
içinde öğrencilerin kazanması gereken bilgi, beceri ve tutumları düzenleyen, öğretim sürecinin nasıl
çoklu değerlendirme fırsatları sunulmuştur. Değerlendirme sürecinde, sadece öğrenme
gerçekleşeceğini belirleyen planlar (Hewitt, 2006; Glatthorn vd., 2018) olarak büyük önem taşımaktadır.
ürünlerine değil, aynı zamanda öğrenme süreçlerine de odaklanılmıştır (Kayıkçı ve Sabancı,
2009).
Program, sadece ders içeriklerini değil, aynı zamanda öğretim yöntemlerini, değerlendirme
stratejilerini ve öğrenci destek hizmetlerini de kapsamalıdır. Program geliştirmenin önemi, eğitim
yöntemleri çeşitlendirilmiştir. Her öğrencinin kendine özgü öğrenme tarzına uygun stratejiler
sisteminin sürekli değişen ihtiyaçlarına ve toplumsal dinamiklere yanıt verebilme yeteneğinden
geliştirilmesi hedeflenmiştir (Erdoğan vd., 2015).
kaynaklanmaktadır (Coşkun vd., 2021; Ellis, 2014; Kliebard, 2004). Etkili bir program, öğrencilerin > Bireysel Farklılıkların Gözetilmesi: Öğrencilerin bireysel farklılıkları dikkate alınarak öğretim
ihtiyaçlarına göre tasarlandığında öğrenme süreçlerini desteklemekte ve bireylerin daha donanımlı, > Tematik Yaklaşım: İçerik belirlenirken tematik yaklaşım benimsenmiştir. Bu çerçevede
eleştirel düşünme yetisine sahip bireyler olarak yetişmelerine katkı sağlamaktadır (Ellis, 2014; Ennis,
öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak öğrenme alanları tanımlanmış ve
1987; Schiro, 2012).
disiplinler arası ilişkiler kurulmuştur (Demir ve Fer, 2009).
78 79
Öğretim programlarının temel unsurları arasında eğitsel yaklaşım felsefesi, amaçlar, içerikler, gelişim > Hayatla Bağlantılı Öğrenme: Programda, derslerin ezbercilikten uzak, hayatın içinden ve
alanları, öğretim yöntemleri ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme süreçleri bulunmaktadır (Bellack, uygulanabilir olması gerektiği vurgulanmıştır. Bu bağlamda, öğrencilerin gerçek yaşamla
1969; Cheung ve Wong, 2002; Null, 2023; Ornstein ve Hunkins, 2017; Schiro, 2020). Bu unsurların uyumlu bağlantılı bilgiler edinmeleri teşvik edilmiştir (MEB Öğretim Programları Değerlendirme Raporu,
bir şekilde bir araya gelmesi eğitim sürecinin etkinliğini artırmaktadır. 2020).
> Gelişmiş Beceriler: Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, problem çözme ve iletişim
1. Öğretim Programları
gibi becerilerin tüm derslerde artırılması hedeflenmiştir. Bu beceriler, öğrencilerin çağın
Bu bölümde 2002-2024 yılları arasında ülkemizde uygulanmış ve hâlihazırda uygulanmakta olan gereksinimlerine daha iyi yanıt verebilmeleri için önemlidir (Erdoğan vd., 2015).
öğretim programları kronolojik olarak ele alınmaktadır.
2013 Öğretim Programı
2005 Öğretim Programı
Millî Eğitim Bakanlığı 2013 Öğretim Programı, Türkiye’deki eğitim sisteminde önemli değişiklikler
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2005 yılında yayımlanan öğretim programı, Türkiye’deki eğitim ve yenilikler sunmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu program, çağın gereksinimlerine uygun bireyler
sisteminin yeniden yapılandırılması çabalarının bir parçası olarak önemli bir dönüm noktasıdır. Bu yetiştirmeyi, eğitim kalitesini artırmayı ve öğretmenlerin ihtiyaçlarını karşılamayı hedeflemektedir.
program, yapılandırmacı öğrenme teorisine dayalı olarak geliştirilmiş ve öğrenci merkezli bir yaklaşım Programın temel özellikleri ve getirdiği yenilikler aşağıda sıralanmıştır:
