Page 361 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

19. Ulusal Geniş Ölçekli İzleme ve Değerlendirme Çalışmaları > Bağlamsal değerlendirme kapsamında, öğrenci başarılarıyla ilişkili duyuşsal özellikler, okul ve
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE KADEMELER ARASI GEÇİŞ
aile özellikleri, geliştirilen tutum ölçekleri ve anketler yoluyla belirlenmektedir.
19.1. Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı
> Araştırma iki yılda bir uygulanmaktadır.
Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı, 2023 Eğitim Vizyonu kapsamında, öğrencilerin anadildeki dört temel
> Araştırma kapsamında il düzeyinde örneklem seçilmektedir. ABİDE 2016 araştırması
dil becerisini (dinleme, okuma, yazma ve konuşma) ölçmek amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı tarafından
kapsamında 8. sınıf düzeyi için toplam 16118 okul ve 48091 sınıf üzerinden çalışmalar yapılmıştır.
gerçekleştirilmektedir. Bu sınav, ilk kez tamamen elektronik ortamda ve standart bir ölçme aracı
Örneklem çalışması 81 il için yapılmış ve her bir il için yaklaşık 400 öğrenci seçilmesinin
kullanılarak yapılmıştır. Sınav, Dört Beceride Türkçe Dil Yeterliklerinin Belirlenmesi ve Ölçülmesi Projesi
yeterli olacağı düşünülmüştür (p=0,5, q=0,5; maksimum varyans=0,25, d=0,05). Her bir il için
kapsamında gerçekleştirilmekte olup, öğrencilerin anadildeki temel dil becerilerini uluslararası düzeyde
şubelerin ortalama sayıları belirlenmiş ve 400 öğrencinin her bir il için ne kadarlık bir sınıf sayısı
kabul edilen standartlara uygun bir şekilde ölçmeyi amaçlamaktadır (MEB, 2023e)
oluşturduğu ortaya konmuştur. İl örneklemlerinin il evrenini daha iyi temsil etmesi için örneklem
19.2. ABİDE (Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi) tabakaları oluşturulmuş ve sınıflar tabakalı örnekleme yoluyla alt tabakalara dağıtılmıştır. Bu

kapsamda her bir il için seçilen örneklem öncelikle kent-kır, sonrasında devlet-özel olarak alt
Açılımı ‘Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi’ olan ABİDE araştırması Ölçme
düzeylere dağıtılmış ardından devlet okulları ikili-normal öğretim ve İkili ve Normal Öğretime
Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından iki yıllık dönemler hâlinde; 4, 8 ve 10.
sahip okulların her biri de Genel, İmam Hatip ve YBO olacak şekilde olacak şekilde alt düzeylere
sınıf düzeylerinde eğitim gören öğrencilere uygulanır. Bu sınıf düzeylerindeki öğrencilerin Türkçe,
sınıf sayılarıyla orantılı ayrılmıştır.
matematik ve fen bilimleri alanlarında okulda kazanmış oldukları bilgi ve becerileri gündelik yaşamda
kullanabilme durumlarını ulusal düzeyde değerlendiren bir araştırmadır. ABİDE araştırması kapsamında > Araştırma sonucunda il ve ülke raporu hazırlanmaktadır
bilişsel becerilerin yanında öğrenci başarısıyla ilişkili faktörler; öğrenci, öğretmen ve okul yöneticisi
ABİDE 2016 araştırması süreçleri temel alınarak ABİDE araştırması süreçleri şu şekilde özetlenebilir
anketleriyle ölçülmektedir. Araştırma kapsamında geliştirilen başarı testleri ve anketleri, ülkemizde
(MEB, 2017b):
8 ,4 ve 10. sınıf düzeylerinde eğitim gören öğrencilerin bulunduğu örgün eğitim kurumlarında Nisan-

Mayıs ayları içerisinde uygulanır. ABİDE geniş ölçekli ulusal izleme ve değerlendirme çalışması ilk > Soruların Hazırlanması: ABİDE araştırması kapsamında öncelikle “Açık Uçlu ve Çoktan Seçmeli
olarak 2016 yılında 8. sınıf düzeyindeki öğrencilere Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilimler Soru Yazma” eğitimleri verildikten sonra farklı soru türleri (çoktan seçmeli ve açık uçlu)
alanlarında uygulanmıştır. ABİDE 2018 döngüsünde aynı alanlarda 4. ve 8. sınıflar düzeyinde uygulama kullanılarak başarı testleri geliştirilmiştir. Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler
358 359
yapılmıştır. Covid- 19 pandemisi nedeniyle 2020’de yapılması planlanan döngü 2022 yılına ertelenmiştir. alanlarından sorular, akademisyenlerin ve öğretmenlerin katılımıyla öğretim programından

ABİDE 2022 uygulaması Türkçe, matematik ve fen bilimleri alanlarında 4, 8 ve 10. sınıflar düzeyinde yararlanarak oluşturulan beceriler dikkate alınarak geliştirilmiştir. Ayrıca öğretim programı ve
gerçekleştirilmiştir. Değerlendirme kapsamında çoktan seçmeli, çoklu seçim ve açık uçlu soru türleri ilgili literatür dikkate alınarak her bir alan için hazırlanan ABİDE Değerlendirme çerçeveleri, soru
kullanılmakta ve başarı testleri, kâğıt-kalemle; anketler ise elektronik ortamda uygulanmaktadır. Her bir yazımına kaynaklık etmiştir. Bu sorulara daha sonra alan uzmanları, ölçme ve değerlendirme
ABİDE döngüsünden sonra el edilen sonuçlara göre ulusal bir rapor hazırlanmaktadır (MEB, 2023d). uzmanları ve dil uzmanları tarafından son şekli verilmiştir.

> Pilot Uygulama Çalışması: ABİDE 2016 araştırmasın 8. sınıf düzeyi için pilot uygulama 3 Haziran
Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi (ABİDE) araştırması, öğrencilerin gerçek yaşam
2015 tarihinde Ankara’da tesadüfi olarak seçilen 26 ortaokulda yaklaşık 5000 öğrenci, 300
senaryoları aracılığıyla problem çözme, eleştirel düşünme, muhakeme ve yorum yapma gibi üst düzey
öğretmen ve 26 okul yöneticisi ile gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama açık uçlu soruları Millî
düşünme becerilerinin il düzeyinde izlenmesi ve değerlendirilmesini hedefleyen bir çalışmadır. Bu araştırma,
Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen değerlendirme yazılımı aracılığıyla puanlanmıştır.
elde edilen bulguların yıllar itibarıyla karşılaştırmalı analizini sunan bir çalışmadır. ABİDE araştırmaları
Puanlamaya katılan öğretmenlere öncesinde değerlendirme eğitimi verilmiştir.
kapsamında yapılan çalışmalar aşağıdaki gibi özetlenebilmektedir (MEB, 2017b; MEB, 2023a):
> Esas Uygulama Çalışmaları: Başarı testlerine yönelik madde ve test istatistikleri pilot
> İlgili sınıf düzeylerinde öğrencilerin belirlenen alanlardaki bilişsel becerilere ne derece sahip
uygulamada elde edilmiştir. Pilot uygulama verileri incelenerek başarı testlerinde yer alan
oldukları geliştirilen bilişsel testler yoluyla değerlendirilmektedir.
sorular ile anket soruları incelenerek gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Veri toplama araçlarına son