Page 363 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

hali verildikten sonra ABİDE araştırmasının esas uygulaması 2016 Nisan-Mayıs aylarında 81 ilde Uluslararası Raporlarda Türkiye’nin Görünümü
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE KADEMELER ARASI GEÇİŞ
gerçekleştirilmiştir. Esas uygulamanın standartlara uygun şekilde gerçekleşmesi için öncesinde
> Türkiye PISA araştırmasına 2003 yılından itibaren katılmaktadır. PISA 2023’e yönelik bulgular şu
test uygulama kılavuzları geliştirilmiş ve uygulamada görev alacak Millî Eğitim Bakanlığı
şekildedir: Türkiye, matematik alanında 453, okuma becerileri alanında 456 ve fen alanında ise
personeline eğitim verilmiştir.
476 puan almıştır. PISA 2018 sonuçları ile kıyaslandığında matematik ve fen bilimleri alanlarında
19.3. Okul Tabanlı İzleme
OECD ortalamalarında düşüş olmasına rağmen Türkiye’nin fen alanında puanı arttırmış,
matematik alanında ise mevcut başarısını korumayı başarmıştır.
Okul Tabanlı İzleme Araştırması, öğrencilerin akademik çıktıları yoluyla öğretim programlarını
değerlendirmek amacıyla yapılmaktadır. Okul tabanlı izleme araştırması sürecinde aşağıdaki çalışmalar > OECD raporunda ülkelerin uzun dönem performansları incelenmiştir. Uzun dönem
yapılmaktadır: performansına göre Türkiye, matematik ve fen alanlarında performansını istikrarlı bir şekilde

artıran 4 ülkeden biridir. Bu performansı ile Türkiye, “istikrarlı bir şekilde pozitif grubunda yer
> Öğrencilerin ilgili sınıf düzeyleri kapsamında belirlenen derslere yönelik edindikleri bilgi ve
almıştır.
beceriler izlenmektedir ve öğrenci ve öğretmenlere geri dönüt verilmektedir.
> 2000 yılından itibaren OECD ve PISA’ya katılan tüm ülkeler ortalamasında düşüş gözlenirken
> Bağlamsal değerlendirme kapsamında öğrencilerin başarılarını etkileyen faktörler geliştirilen
Türkiye’nin puanlarındaki artış dikkat çekmektedir.
anketler ve tutum ölçekleri ile değerlendirilmektedir.
> Türkiye’deki dezavantajlı öğrencilerin yaklaşık %12’si matematik performansında en üst çeyrekte
> Araştırmanın örneklemi, ili temsil edecek şekilde belirlenmektedir (MEB, 2023a).
yer alabilmiştir. Bu öğrenciler, sosyo-ekonomik dezavantajlarına rağmen kendi ülkelerindeki
19.4. Ölçme Değerlendirme Uygulamalarını İzleme, Araştırma Geliştirme Projesi
öğrencilerle kıyaslandığında eğitimde daha iyi sonuçlar elde ettikleri için akademik açıdan
Ölçme Değerlendirme Uygulamalarını İzleme, Araştırma Geliştirme Projesi, örgün eğitimdeki dayanıklı olarak değerlendirilebilirler. Türkiye’de sosyo-ekonomik ölçeğin alt diliminde yer alan

öğrencilerin kazanım düzeylerini belirlemeyi ve bu kazanımları etkileyen faktörleri analiz ederek eğitimin öğrenciler, 424 puanla diğer ülkelerdeki benzer öğrenciler arasında en yüksek puanı almıştır.
kalitesini artırmayı amaçlamaktadır. Proje kapsamında, illerin ölçme ve değerlendirme kapasitelerinin > Türkiye’de son on yıllık süreçte avantajlı ve dezavantajlı öğrenciler arasında sosyoekonomik
geliştirilmesi, öğrenci ve öğretmenlere geri bildirim sağlanması, öğretmenlerin daha nitelikli sınavlar bir değişiklik görülmemiştir ancak hem dezavantajlı hem de avantajlı öğrencilerin matematik
yapabilmesi için Soru Bankası yazılımının kullanılması ve il genelinde ortak sınav yapma kapasitesinin alanındaki performanslarında artış olduğu görülmüştür. Bu durum öğrencilerin sosyoekonomik
360 361
artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, fiziki ve insan kaynakları kapasitelerinin geliştirilmesi, izleme durumlarında bir değişiklik olmamasına rağmen okullarda verilene sunulduğunu ve
sisteminin oluşturulması, pilot izleme çalışmaları ve destekleme mekanizmalarının kurulması gibi dolayısıyla fırsat eşitliğinin sağlanmasına yönelik yapılan çalışmaların olumlu sonuç verdiğini
çalışmalar da proje kapsamında gerçekleştirilmektedir. Bu sayede, eğitimde kaliteyi artırmak için göstermektedir.
kapsamlı bir yaklaşım benimsenmektedir (MEB, 2018). Aşağıdaki Şekil 4’te Projenin bileşenleri verilmiştir.
> PISA’da eğitim materyali eksiliğinden dolayı öğretimin aksama düzeyi OECD ortalamasına göre

daha iyi durumdadır. Eğitim materyali eksikliği indeksi Türkiye için -0,57 iken OECD için -0,17
bulunmuştur. İndeks değerin daha düşük olması, eğitim materyali eksikliğinin daha az olduğu
göstermektedir.

> PISA’da incelenen bir diğer değişken ise dijital öğrenmedir. Bu bağlamda dijital öğrenmeye
hazırlık indeksi hesaplanmış ve bu indeks değeri Türkiye için 0,37 ve OECD ülkeleri için ise

0,02’dir. Bu durum, Türkiye’nin OECD’ye kıyasla dijital öğrenme için daha hazır olduğu anlamına
gelmektedir. 2018 ve 2022 yılları arasında okulların dijital öğrenmeye hazır olma durumlarında
gözlemlenen en büyük iyileşmenin etkili bir çevrim içi öğrenme destek platformunun olması
tespit edilmiştir.

Şekil 4. Ölçme Değerlendirme Uygulamalarını İzleme, Araştırma Geliştirme Projesi Bileşenleri (MEB, 2018)