Page 343 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

> Türkiye PISA 2022 Bilgisayar tabanlı değerlendirmesine katıldığı için uygulamanın sağlıklı birbiriyle ilişkili üç yönden analiz edilebilir (MEB, 2022; MEB 2023b):
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE KADEMELER ARASI GEÇİŞ
bir şekilde ilerlemesi için Genel Müdürlükler tarafından örneklem okulların teknik altyapıları
> Matematiksel Akıl yürütme (tümevarım ve tümdengelim ile) ve problem çözme. Problem
güçlendirilmiştir (MEB, 2023b).
çözme bireylerin problemin bağlamını ve matematiği ilişkilendirerek neler yaptığını tanımlayan
> PISA Uygulamasının belirlenen uluslararası standartlara göre yapılması için Millî Eğitim Bakanlığı matematiksel süreçleri içerir.

ve Ölçme Değerlendirme Merkezlerinde görevli personellerden seçilen test uygulayıcılarına
> Matematik değerlendirmesi sorularında kullanılmak üzere matematiksel içerik
eğitim verilmiştir (MEB, 2023b).
> Değerlendirme sorularının yer aldığı bağlamlar. Bu bağlamlar Matematiksel okuryazarlığı
> Uluslararası Merkez tarafından paylaşılan puanlama rehberlerine uygun olarak açık uçlu sorular
destekler ve 21. yüzyıl becerileriyle birleştirilir.
puanlanmış ve veriler uluslararası merkeze gönderilmiştir (MEB, 2023b).

PISA değerlendirmeleri bilişsel değerlendirme ve bağlamsal değerlendirme olmak üzere iki başlıkta
incelenebilir. Bilişsel değerlendirmenin bileşenlerini matematik okuryazarlığı, fen okuryazarlığı, okuma
becerileri ve yenilikçi alan oluşturmaktadır. Bağlamsal değerlendirmenin bileşenleri ise öğrenci anketi,
öğretmen anketi, okul anketi, veli anketi, eğitim kariyer anketi ve Bilgi ve iletişim teknolojileri anketidir
(MEB, 2022)

3.3. PISA Bilişsel Değerlendirmesi Değerlendirme Çerçeveleri

PISA uygulamalarında bilişsel değerlendirme kapsamında okuma becerileri, matematik okuryazarlığı,
fen okuryazarlığı ve ilgili yenilikçi alanda özel değerlendirme çerçeveleri hazırlanır. Bu çerçeveler, her

alanda yeterlilik kavramını belirgin olarak ortaya koyar. Her bir döngüde ağırlıklı alana ait değerlendirme
çerçevesi güncellenir. PISA 2022 uygulamasında, matematik alanı ağırlıklı alan olduğu için matematik
okuryazarlığı değerlendirme çerçevesi güncellenirken fen ve okuma becerileri değerlendirme çerçevesi
güncellenmemiş ve bu kapsamda trend sorular kullanılmıştır (MEB, 2023b).
340 341

4. Matematik Okuryazarlığı Değerlendirme Çerçevesi

Matematik okuryazarlığı, PISA araştırması 2000, 2003, 2006, 2009, 2012, 2015, 2018 ve 2022

döngülerinde değerlendirilmiş olmasına rağmen 2003, 2012 ve 2022 döngülerinde ağırlıklı alan
olarak değerlendirilmiştir. PISA 2022 matematik okuryazarlığı değerlendirme çerçevesinde şu şekilde
tanımlanmıştır (OECD, 2018; OECD 2023): ‘Matematik okur-yazarlığı bireyin matematiksel olarak akıl
yürütmek ve çeşitli gerçek dünya bağlamlarındaki problemleri çözmek için matematiği formüle etme,

kullanma ve yorumlama kapasitesidir. Olayları tanımlamak, açıklamak ve önceden tahmin etmek için Şekil 2. PISA 2022 Matematik Okuryazarlığı Değerlendirmesinin Boyutları (MEB, 2023b)
kavramlar, prosedürler, olgular ve araçlar içermektedir.

PISA 2012 uygulamasındaki ağırlıklı alan matematik okuryazarlığı olmuştur. PISA 2022 döngüsünde
matematik tekrar ağırlıklı alan olduğunda problem çözme süreçleri devam ettirilmiş ve her bir süreçte
akıl yürütme de öne çıkmıştır (OECD 2018; OECD, 2023). Şekil 2 ‘de PISA 2022 Matematik Okuryazarlığı
değerlendirmesinin boyutları verilmiştir (MEB, 2023b). Matematik okuryazarlığının PISA 2021 tanımı