Page 246 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 246
> İstihdam durumuna, cinsiyete ya da yaşa bakılmaksızın, öğrenme imkânlarına uluslararası 2. Amacı ve Önemi Açısından Hayat Boyu Öğrenme
boyutta ulaşabilmeye yönelik genel bir istek,
Sürekli bir değişimin yaşandığı 21. yüzyılda, bu değişime uyum sağlayacak toplumların
> Öğrencilerin bağımsız ve öz-yönetimli öğrenmeye katılma kapasitesi ile motivasyonu dâhil
oluşturulabilmesi için hayat boyu öğrenme oldukça önemli kabul edilmektedir (Ersoy ve Yılmaz, 2009).
olacak şekilde bir sonraki öğrenmeye ilişkin gerekli olan bireysel özelliklerin desteklenmesi,
Zira sadece hayat boyu öğrenme sayesinde kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alarak iktisadi
> Eğitim kurumlarıyla sınırlandırılmamış farklı ortamlardaki informal öğrenmenin ne derece bakımdan rekabet edebilen kişilerin yetiştirilmesi sağlanabilmektedir. Konuya ilişkin Aksoy (2013) ise
önemli olduğunun tanınması, günümüz iktisadi ve sosyal yaşamın gereksinim duyduğu aktif vatandaşlara erişebilmek amacıyla
> Hayat boyu öğrenmenin, daha geleneksel öğrenmelerden ayrılan özelliğinin hem öğretimdeki cinsiyet, yaş ya da iktisadi düzeyin bir faktör olmasının ortadan kaldırılması gerektiğini savunmuş,
bunun için de farklı iktisadi düzeyde, yaşta ya da cinsiyetteki bireylere yaşamları süresince kendilerini
hem de öğrenme yöntem ve araçlarındaki zenginlik olduğuna ilişkin oluşan genel düşünce yapısı.
geliştirmeleri amacıyla fırsatlar sunulması gerektiğini ifade etmiştir.
Görüleceği üzere, pek çok önemli unsuru bünyesinde barındıran hayat boyu öğrenme, erken Bilgi temelli bir ekonomi, fiziksel yetilerden çok, fikirlerden faydalanmaya, bilginin yinelenmesinden
HAYAT BOYU ÖĞRENME dolayısıyla örgün, yaygın ve informal öğrenme bu öğrenmenin kapsamına girmektedir. Bu bağlamda ziyade yeni bilgilerin ortaya çıkartılmasına ve bunun gerçekleştirilmesi sürecinde de teknolojiden
çocukluk dönemiyle başlayan ve emeklilik dönemiyle süren yaşam döngüsü süresince devam etmekte;
yararlanılmasına dayanmaktadır. Gerek bilgi ekonomisini gerekse bilgi toplumunu oluşturabilmek,
hayat boyu öğrenme; ev, iş ve eğitim ortamı gibi farklı ortamlarda gerçekleştirilebilmektedir. Söz konusu
bireylerin günlük hayatlarında daha bilgili ve becerikli olması ile mümkündür (Dünya Bankası, 2003). Bu
öğrenme, bireylerin öğrenme imkânlarına, belli bir yaşa eriştikleri için değil, gereksinim duydukları için
nedenle ülkeler, “bilgi ekonomisi becerileri” şeklinde tanımlanmış olan bilgisayar okuryazarlığı, iletişim,
ulaşmalarına fırsat vermektedir. Eğitim düzeyi, sosyoekonomik statü, cinsiyet ve yaş gibi nitelikler, hayat
boyu öğrenme sürecinde herhangi bir sınırlılık oluşturmamaktadır. Bu bakımdan hayat boyu öğrenme;
vatandaşlar yetiştirmeyi hedeflemektedir. Sözü edilen becerilere sahip bireylerin yetiştirilebilmesi ve
kişilerin, toplulukların ve bütün halkın sosyal ve mesleki başarısını sağlayarak “öğrenen bir toplum”
geliştirilebilmesi için de hayat boyu öğrenmeye yapılması planlanan yatırımların son derece önemli
olmasına hizmet edecek şekilde bilgi, beceri ve anlayışın geliştirilmesine destek olan planlı ve sürekli bir öğrenmeyi öğrenme, araştırma yeteneği, iş birliği ve ekip kurma, yaratıcılık gibi becerileri bulunan
faaliyet şeklinde görülmektedir (MEGEP, 2006; Dünya Bankası, 2003). olduğu ifade edilmektedir (Waghid, 2007).
Konuya ilişkin Dave (1976), hayat boyu öğrenmeyi bir gereksinim durumuna getiren ana unsurlardan Hayat boyu öğrenmenin ne derece önemli olduğuna ilişkin bahsedilen bu ifadelerden yola
ilk ve en belirgin unsurun yeni teknolojiler, ikinci unsurun ise küreselleşme olduğunu belirtmiştir. Her çıkıldığında, söz konusu öğrenmenin temelde üç amacı olduğu söylenebilir. Bunlar, sosyal katılım
244 245
geçen gün gelişen ve değişen yeni teknolojilere uyum sağlama, teknoloji okuryazarı olma becerisine sahip sayesinde demokrasi anlayışında gelişim sağlanması, bireylerin kendilerini gerçekleştirmelerine katkı
olma, bugünün en önemli yeterlikleri arasında yer almaktadır. Bu durum bireyleri, kendilerini sürekli sunmak amacıyla bireysel gelişimlerine destek olunması ve iktisadi açıdan gelişebilmenin ve ilerlemenin
geliştirmeleri gerektiği gerçeği ile yüzleştirmiştir. Küreselleşmenin yarattığı pozitif etkilerin yanı sıra; sağlanmasıdır (Korucu, 2024).
değişen iktisadi şartlar, çok uluslu şirketlerin oluşması ve istihdamda gözle görülür bir düşüş yaşanması
Bu amaçlardan hareketle Kaya (2014), hayat boyu öğrenme sürecinde temel amacın yalnızca mesleki
gibi negatif etkileri de bulunmaktadır. Bunun nihai sonucu olarak, var olan işin devamının sağlanması ya
niteliklerin edindirilerek iktisadi alanda pozitif bir etkinin ve rekabet edebilme gücünün ön plana
da yeni bir işte istihdam edilebilme için yeni becerilerin geliştirilmesinin önemi çok daha net bir şekilde
çıkartılması değil, aynı zamanda bireylerin kendi yaşantıları içerisinde öğrenmelerini etkin hale getirecek,
görülmüştür. Dave (1976), hayat boyu öğrenmeyi gereksinim haline getiren üçüncü unsurun; teknoloji,
öğrenmeye dair merakını her koşulda geliştirebilmesini sağlayacak, kişinin eleştirel düşünmesini
küreselleşme veya örgütsel yapılardaki gelişmeler neticesinde değişim gösteren çalışma düzeni
sağlayarak özgürleşebileceği, sorgulayan, araştıran ve soran, bilinçli ve etkin vatandaşlar yetiştirilmesi
olduğunu belirterek hayat boyu öğrenmeyi gerekli kılan son unsurun dünyadi var olan bilgi birikiminde
olduğunu ifade etmiştir (Kaya, 2014). Zira küreselleşme, teknoloji ve bilim, bugünün dünyasında insanın
yaşanan hızlı artış olduğunu ifade etmiş, söz konusu durum neticesinde bireylerin yaşamları süresince
gücünü belirlemekte olan ana etmenlerdir. Bu nedenle toplumlar, gereksinim duyulan bugünün insan
öğrenmeye gereksinimi olacağını vurgulamıştır. Tüm bu bahsedilenlerden de görülebileceği gibi, dünya
gücüne de yaşamı boyunca öğrenmeye ilişkin başlıca yeterliklere sahip, kendisini geliştirebilen bireyler
genelinde hayat boyu öğrenmeye yönelik hissedilen gereksinim gün geçtikçe artmaktadır. Bu durum,
sayesinde ulaşabilmektedir (Soran, Akkoyunlu ve Kavak, 2006). Bir diğer ifadeyle; küreselleşme
hayat boyu öğrenmenin amacını ve önemini daha da değerli kılmaktadır.
sürecinde, teknolojide ve bilimde yaşanan gelişmeler, 21. yüzyıl toplumuna doğrudan etki ederken,
