Page 157 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) 2002-2024 yılları arasında yayımlanan kalkınma planları değerlendirildiğinde Türkiye’nin kalkınma
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ VE ÖĞRETMEN İSTİHDAMI
süreçleri boyunca öğretmen yetiştirme ve geliştirme politikaları, eğitimin kalitesini artırma ve toplumsal
Sekizinci Kalkınma Planı, 2001-2005 yıllarını kapsamakta olup, önceki dönemdeki eksikliklerin
dönüşümü sağlama hedeflerinin ön planda yer aldığı görülmektedir. Kalkınma planlarında yer alan
giderilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Planda, öğretmen ihtiyacının karşılanmasında beklenen düzeyde
eğitim politikalarıyla özellikle öğretmenlerin niteliklerinin artırılması ve eğitim sistemindeki mevcut
gelişmenin sağlanamadığı vurgulanmış ve bu nedenle öğretmenlik mesleğinin çekici hale getirilmesi,
sorunların çözümüne yönelik stratejiler geliştirilmesini amaçlamaktadır. Uzun vadeli stratejiler, eğitim
nitelikli öğretmen yetiştirme süreci ve öğretmenlerin ülke genelinde dengeli dağılımı üzerinde
sisteminin her kademesinde öğretmenlerin mesleki yeterliliklerini geliştirmeyi ve eğitim kalitesini
durulmuştur. Öğretmen ihtiyacının karşılanması için sözleşmeli statüde eğitim personeli istihdamı
artırmayı hedeflemiştir. Bu bağlamda öğretmen yetiştirme ve mesleki gelişim politikalarıyla Türkiye›nin
çalışmalarının başlatılması öngörülmektedir. Eğitimin tüm kademelerinde öğretmen sayısının artırılması
eğitim sisteminin kalitesini artırmak ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için adımlar
ve dengeli bir dağılımın sağlanması amacıyla norm kadro yönetmeliğinin yürürlüğe konulması, ayrıca
atılmıştır. Özellikle Öğretmenlik Meslek Kanunu›nun çıkarılmasıyla öğretmenlerin kariyer basamakları
öğretmenlerin mesleki gelişim süreçlerinin özlük haklarına yansıtılması ve sözleşmeli öğretmen
netleştirilmiş ve meslekte profesyonelleşmenin önünün açılması sağlanmıştır.
istihdamının teşvik edilmesi üzerinde durulmuştur.

Stratejik Planlar ve Yönetici ile Öğretmen Yetiştirme Politikaları
Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)
2010-2014, 2015-2019, 2020-2023 ve 2024-2028 yıllarına yönelik 4 adet stratejik plan yayımlanmıştır.
Eğitim programlarındaki değişiklikler doğrultusunda, öğretmen yeterliliklerini geliştirmeye ve
Tüm stratejik planlar öğretmen yetiştirme süreci ve insan kaynakları istihdamı açısından incelenmiştir.
gereken yeterliliklerin kazandırılabilmesi için hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimde etkin yöntemler
Bu stratejik planlarda değinilen konulara aşağıda yer verilmiştir.
uygulanmasına yönelik hedeflere yer verilmiştir. Ayrıca, öğretmen açığı bulunan alanlardaki ihtiyacın
karşılanması amacıyla üniversite kontenjanlarının artırılması, öğretmenlerin bölgelere ve yerleşim 2010-2014 Stratejik Planı
yerlerine göre dengeli dağıtılmasıyla ilgili çalışmaların yapılması amaçlanmıştır. Genel olarak, eğitimde
2010-2014 tarihli Stratejik Plan’da, insan kaynaklarının öğretmen yetiştirme sorumluluğunun
kalitenin artırılabilmesi için kaynakların daha etkin kullanılması ve öğretmen niteliklerinin geliştirilmesi
üniversitelere devri ile MEB ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) ilişkileri bağlamında, eğitim fakülteleriyle
gerektiği vurgulanmıştır.
MEB arasında, müşterek sorumluluk temelindeki ilişkilerin istenilen düzeye ulaşamadığı belirtilmiştir.
Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Ayrıca, öğretmen arz ve talebi arasında olması gereken dengenin arzu edilen düzeyin altında kaldığı
ve MEB tarafından tasarlanan programlara uygun öğretmen yeterlilikleri ile nitelikleri konusunda
154 Onuncu Kalkınma Planı’nda, öğretmenlik mesleğinin daha cazip hale getirilmesi için çeşitli 155
yeterince iş birliğinin sağlanamadığı hususları vurgulanmıştır. Özellikle mesleki ve teknik eğitim alanında
reformlar öngörülmüştür. Bu kapsamda, öğretmen yetiştiren fakülteler ile okullar arasındaki etkileşim
açılan yeni alan ve modüller ile özel eğitim ve okul öncesi eğitimi alanındaki yeni politika ve stratejiler
güçlendirilmiş ve öğretmen yetiştirme sistemi, kariyer gelişimi ve performansa dayalı bir yapıya
doğrultusunda, öğretmen yetiştirilmesinde Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) ile iş birliğine gidilmesi
dönüştürülmesi hedeflenmiştir. Özellikle dezavantajlı bölgelerdeki öğretmenlerin daha uzun süreli
gerektiği vurgulanmıştır. Millî Eğitim Bakanlığı’nın sözleşmeli öğretmen-personel istihdamının, eğitim
çalışmalarının teşvik edilmesine ilişkin değerlendirmeleri yapılmıştır.
arzını esnekleştirmesi ve öğretmen sıkıntısı çekilen yerlerin ihtiyaçlarının karşılanmasında bir çözüm
On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) olabileceği belirtilmiştir.

On Birinci Kalkınma Planı hedeflerinde öğrenci ve öğretmenlerin mobil teknoloji araçlarını etkin bir Millî Eğitim Bakanlığı, teknolojiyi kullanarak, her derece ve türdeki eğitim kurumlarında görev yapan
şekilde kullanabilecekleri yenilikçi öğrenme tasarımlarına ağırlık verilmiştir. Öğretmenlerin mesleki öğretmenleri yeni programların uygulanmasına hazırlamak için büyük çaba sarf etmekte ve yetiştirilen

gelişimlerine yönelik motivasyon artırıcı adımlar atılması, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun çıkarılması formatörler aracılığıyla hizmet içi eğitimi yaygınlaştırmıştır. Gelecek İçin Eğitim projesiyle, yetiştirilecek
ve öğretmenlerin toplumsal statüsünün güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin yan alan uzman formatör öğretmenler aracılığıyla üç yıl içinde 50.000 öğretmenin bilgisayar okuryazarı hâline
ve mesleki rehberlik becerilerinin geliştirilmesi, yabancı dil öğretmenlerine yönelik hizmet içi eğitimlerin getirilmesi amaçlanmıştır.
düzenlenmesi gibi uygulamalar da bu dönemde önceliklendirilen alanlar arasında yer almaktadır.