Page 113 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 113

Türkiye’de 2002-2024 yılları arasında eğitimin demokratikleşmesi, eğitime katılım ve eğitimde fırsat   Bununla  birlikte  isteyen  öğrenciler  din,  ahlak  ve  değer  alanı  derslerini  de  seçmeli  olarak
 eşitliği  kavramları  için  bir  başka  kırılma  ve  dönüm  noktası  olarak  2012  yılı  gösterilebilir.  2012  yılında   seçebilmektedir. Seçmeli derslerin öğrencileri ilgi ve yeteneklerini ortaya çıkarması, öğrencilerin

 eğitimin  demokratikleşmesi,  eğitime  katılım  ve  eğitimde  fırsat  eşitliğinin  önündeki  önemli  engellerin   bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişimlerine katkı sağlaması beklenmektedir. Hızla değişen dünyada
 kaldırılmasına yönelik gelişmeler şu şekilde listelenebilir:  öğrencilerin  bu  değişime  uyum  sağlayabilmesi  için,  yaşam  becerilerinin  de  geliştirilmesi
 EĞİTİME KATILIM VE EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ
                   gerekmektedir (Memduhoğlu ve Mazlum, 2013). 2012-2013 eğitim öğretim yılında uygulamaya
   >  Üniversite giriş sınavlarında 1999 yılında uygulamaya konulan ve tüm meslek liselerini kapsayan
                   konan seçmeli dersler ile öğrencilere ilgi ve yeteneklerine göre ders seçenekleri sunulmuştur
 katsayı mağduriyetinin uygulamadan kaldırılması
                   (TTKB,  2012).  Öğrencilerin  eğitim  almak  istedikleri  dersler  konusunda  seçim  yapabilmeleri,
 EĞİTİMİN DEMOKRATİKLEŞMESİ,
 Türkiye’de mesleki eğitim, öneminin ve ihtiyaçlarının üzerinde en fazla durulan eğitim konularından   eğitimin demokratikleşmesi ve fırsat eşitliği için çok önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.
 bir  tanesidir.  Özellikle  okula  devam  sorununun  ve  okul  terki  oranlarının  yüksek  olması  ve  akademik
                   >  Millî  Eğitim  Bakanlığına  Bağlı  Okul  Öğrencilerinin  Kılık  ve  Kıyafetlerine  Dair  Yönetmelik  ile
 başarının  düşüklüğü  mesleki  eğitimin  başlıca  sorunları  olarak  tanımlanabilir.  Hâlihazırda  sorunlar
                   öğrencilerin başörtüsü sorununun ortadan kalması
 yaşayan mesleki eğitim alanında, 1999 yılında yürürlüğe giren ve on yılı aşkın bir sürede devam eden
 katsayı uygulaması, mevcut durumu çok daha problemli hale getirmiştir (Özer, 2021). 1999-2011 yılları   Ülkemizde  2000’li  yıllarda  yaşanan  antidemokratik  uygulamaların  başında  başörtüsü  yasağı
 arasında Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sisteminde öğrencilerin üniversiteye yerleşmesinde kullanılan   gelmektedir. Başörtüsü yasakları ile kız çocuklarının ve kadınların eğitimin tüm kademelerine erişimleri
 puanların  hesaplanmasında,  mezun  oldukları  okul  türlerine  ve  alanlarına  göre  farklı  katsayılar   engellenmiş ve eğitimden uzaklaşmalarına sebep olunmuştur. Bu durum, eğitime erişim oranlarının da
 uygulanmıştır (Doğan ve Yuret, 2015). Bu durum öğrencilerin mesleki eğitime yönelimlerini problemli   düşük kalmasına yol açarak sistemik bir engel oluşturmuştur. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 27 Eylül

 bir  hale  getirerek  özellikle  akademik  başarısı  yüksek  öğrencileri  mesleki  eğitimden  uzaklaştırmıştır.   2013 tarihinde “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik’te yapılan
 Demografik özelikleri ne olursa olsun tüm öğrencilerin eğitim olanaklarından eşit şekilde yararlanması   değişiklikler  ile  öğrencilere,  okul  ortamlarındaki  kılık  ve  kıyafetlerine  ilişkin  serbestlik  tanınmıştır.  Bu
 temel ilkesine dayalı olan “fırsat eşitliği”ne tamamen ters olan bu uygulama meslek lisesi ve imam hatip   yönetmelikle okullardaki başörtüsü yasağı ortadan kalkmıştır. Bu yönetmelik değişiminin spesifik olarak

 lisesi öğrencilerine sistemik bir dezavantaj oluşturmuş, okullar arası başarı farklarının derinleşmesine yol   eğitime katılım ve eğitimde fırsat eşitliği açısından önemli sonuçlar doğurmuş olduğu söylenebilir.
 açmıştır (Kurt ve Gür, 2012; Sönmez, 2008). Meslek liseleri için eğitime katılım ve eğitimde fırsat eşitliğinin
                   >  Yenilik  ve  Eğitim  Teknolojileri  Genel  Müdürlüğü  (YEĞİTEK)  tarafından  bir  çevrim  içi  sosyal
 önündeki en büyük engellerden biri olarak değerlendirilen bu uygulama 2012 yılındaki üniversiteye geçiş
                   platform olarak Eğitim Bilişim Ağı (EBA) tasarlanması
 sınavlarında kaldırılmıştır.
 110                                                                                                       111
               Dünya genelinde, teknolojinin eğitim sistemlerinde yaratmış olduğu değişimler Türkiye’de de Bilgisayarlı
   >  8 yıllık zorunlu eğitim yerine, 12 yıllık kademeli zorunlu eğitime geçilmesi
            Eğitime Destek, Her Sınıfa Bir Bilgisayar, Eğitime %100 Destek ve son olarak da FATİH Projesi gibi projelerle

 222  sayılı  İlköğretim  ve  Eğitim  Kanununun  7.  maddesinin  birinci  fıkrasındaki  değişiklikle  hayata   yansımasını göstermiştir.  Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2012 yılında pilot olarak seçilen 17 ile bağlı
 geçirilen  4+4+4  Eğitim  Sistemi  ile  8  yıllık  zorunlu  eğitim  yerine  12  yıllık  kademeli  zorunlu  eğitime   52 okulda FATİH (Fırsatları Arttırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesi hayata geçirilmiştir.
 geçilmiştir.    4+4+4  Eğitim  Sistemi,  eğitimde  eşitliği  sağlamak  ve  eğitimde  fırsat  eşitliğini  artırmak
               MEB  2010-2014  Stratejik  Planında  yer  alan  “Bakanlığımıza  bağlı  okul  ve  kurumlarda  bölgesel
 amacıyla  uygulamaya  konulmuştur.  Bu  değişiklik,  özellikle  kız  çocuklarının  ve  dezavantajlı  kesimlerin
            farklılıkları gidermek amacıyla 2014 yılı sonuna kadar tümünün bilişim teknolojilerinden yararlanmasını
 eğitime  katılım  sürelerini  artırmıştır  (MEB,  2012).  Öğrencilerin  eşit  haklara  sahip  olması,  karar  alma
            sağlamak” maddesi FATİH Projesinin kaynağını oluşturmaktadır (Demir vd., 2018). Tüm okullarda, FATİH
 süreçlerine  katılımları  ve  eğitim  politikalarının  toplumsal  ihtiyaçlara  uygun  olarak  şekillendirilmesi
            Projesiyle birlikte teknolojik şartlar iyileştirilmiş ve okullar bilişim teknolojileri (BT) araçlarıyla donatılarak
 eğitimin demokratikleşmesi için 12 yıllık kademeli zorunlu eğitim önemli bir adım olarak görülmektedir.
            eğitimde fırsat eşitliğine katkı sağlanmıştır. Donanım ve yazılım altyapısı sağlanan okullarda, teknolojinin
   >  “Yaşayan  Diller  ve  Lehçeler”  dersi  ile  ana  dili  farklı  olan  öğrencilere  Kürtçe,  Zazaca,  Abhazca,   eğitimde verimli bir şekilde kullanımı için eğitsel e-içeriğin sağlanması ve yönetilmesi ihtiyacı doğmuştur.

 Çerkezce,  Lazca,  Boşnakça  gibi  dersleri  seçme  fırsatının  verilmesi12  yıllık  kademeli  zorunlu   Duyulan bu ihtiyaç doğrultusunda 2012 yılında Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YEĞİTEK)
 eğitime geçiş 4+4+4 eğitim sisteminde “Yaşayan Diller ve Lehçeler” dersi ile ana dili farklı olan   çevrim içi sosyal bir platform olan Eğitim Bilişim Ağını (EBA) tasarlamıştır (YEĞİTEK, 2024).
 öğrenciler  Kürtçe,  Zazaca,  Abhazca,  Çerkezce,  Lazca,  Boşnakça  gibi  dersleri  alabilmektedirler.
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118