Page 441 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) vurgulanmakla birlikte ilk kez bu planda hayat boyu öğrenme kavramına yer verilmiştir. Ayrıca kamu
yatırımlarının 2001-2023 döneminde artan oranda eğitim, sağlık ve Ar-GE alanlarında yoğunlaştırılması,
Toplumsal dönüşümü öngören ve 2023 yılına kadar uzanan uzun vadeli gelişme stratejisinin ilk 5
plan dönemindeki (2001-2005) sermaye yatırımları içerisinde eğitime ayrılan payın yüzde 4,5-4,2 olması
yıllık dönemini kapsayan Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda (2001-2005) Türkiye’nin temel hedefi,
planlanmıştır (TCBDPT, 2000).
değerlerimizin ve kimliğimizin korunarak 21. yüzyılda dünyada yaşanan kapsamlı ve hızlı dönüşüme
uyum sağlanması ve toplumun yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Kalkınma planında dengeli ve Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)

sürdürülebilir kalkınma hedefi ile uyumlu bir toplum yapısına ulaşılması amacıyla bireylerin eğitim, sağlık
ÜST POLİTİKA BELGELERİNDE EĞİTİM
Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişimini hedefleyen bir
ve insan gücü yönünden niteliklerinin geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Diğer yandan Avrupa Birliği
vizyonla hazırlanmıştır. Bu vizyon, istikrarlı büyüme, adil gelir dağılımı, küresel rekabet gücü ve AB’ye
üyeliği perspektifinde gerekli ekonomik ve sosyal dönüşümün sağlanarak dünya ile bütünleşmenin
uyum sürecini kapsamaktadır. Planda eğitime, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve yaşam boyu
hızlandırılması gerektiği aktarılmıştır. Bu çerçevede plan döneminde devletin yeniden yapılandırılması,
öğrenme anlayışıyla önemli bir yer atfedilmiştir. Planda eğitim açısından belirlenen hedef: “Düşünme,
insan hakları ve demokrasinin geliştirilmesi, gelir dağılımının düzeltilmesi, toplumun eğitim ve
algılama ve sorun çözme yeteneği gelişmiş, Atatürk ilkelerine bağlı, demokratik, özgürlükçü, millî ve
sağlık düzeyinin yükseltilmesi, yeni teknolojilerin geliştirilmesi, kaynakların etkin kullanılması ve bilgi
manevi değerleri özümsemiş, yeni fikirlere açık, kişisel sorumluluk duygusuna sahip, çağdaş uygarlığa
toplumuna geçişin sağlanması amaçlanmıştır (TCBDPT, 2000).
katkıda bulunabilen, bilim ve teknoloji kullanımına ve üretimine yatkın, sanata değer veren, beceri düzeyi

Kalkınma Planı’nda küreselleşme ve bilgi teknolojilerindeki gelişmeler karşısında eğitimin önemi “Bilgi yüksek, üretken ve yaratıcı, bilgi çağı insanı yetiştirmek” şeklinde ifade edilmiştir. Planın hedefleri arasında
teknolojileri ülkelerin sahip oldukları nitelikli iş gücü düzeyiyle doğrudan ilişkilidir. Bu potansiyeli harekete zorunlu temel eğitimin 12 yıla çıkarılması, eğitim sisteminin etkinliğinin artırılması ve iş gücü piyasasıyla
geçirememiş ülkelerde bilgi teknolojilerinden beklenen faydayı sağlamak mümkün olamamaktadır. Bu uyumlu nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi gibi önemli başlıklar yer almıştır. Ayrıca, kadınların iş gücüne
nedenle eğitim, toplumların bilgi toplumu haline gelmesinde hayati bir önem taşımaktadır.” şeklinde katılımının artırılması öngörülmüş, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla özel sektör ve kamu

açıklanmıştır. Eğitim sisteminin temel amacının Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı, problem çözme iş birliğinin teşvik edilmesi de planda yer almıştır. Planın uygulama sürecinde zorunlu temel eğitim 12
yeteneği gelişmiş, demokratik, özgürlükçü, millî ve manevi değerlere bağlı, yeni fikirlere açık, sorumluluk yıla çıkarılmış ve Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi başlatılmıştır. Okul
alabilen, çağdaş uygarlığa katkıda bulunabilen, bilim ve teknoloji üretimine yatkın, beceri düzeyi yüksek, öncesi eğitimin yaygınlaştırılması amacıyla erken çocukluk ve ebeveyn eğitimlerinin artırılması, mesleki
yaratıcı bilgi çağı insanı yetiştirmek olduğu belirtilmiştir. Bu amaç doğrultusunda kalkınma planında millî eğitim yapısının geliştirilmesi amacıyla Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin oluşturulması, hayat boyu

eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesinde önem verilecek hususlar şu şekilde sıralanmıştır (TCBDPT, öğrenme anlayışı kapsamında e-Öğrenme hizmetlerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Diğer yandan ilk
438 439
2000) : kez eğitim sisteminin sınav odaklı bir yapıda olduğu ve bu yapının değiştirilmesi gerektiği belirtilmiştir
(TCBDPT, 2006).
> Herkes için hayat boyu öğrenme yaklaşımının olması,

> Etkin bir rehberlik hizmetinin uygulamaya geçirilmesi, Dokuzuncu Kalkınma Planı döneminde eğitimde beşerî ve fiziki altyapı iyileştirilmiş, tüm kademelerde
okullaşma oranlarında artış sağlanmış, eğitime ayrılan kamu kaynağı artırılmış, derslik başına düşen
> Eğitimin tüm kademelerinde yatay ve dikey geçişlere imkân verilmesi,
öğrenci sayısı önemli ölçüde azaltılmıştır. Kız çocukları ile yoksul öğrencilerin eğitimde devamlılığını
> Piyasa meslek standartlarına uygun eğitim yapılması, sağlamak ve şartlı eğitim ile taşımalı eğitim uygulamalarını güçlendirmek için çeşitli faaliyetler

> Üretime dönük eğitime ağırlık verilmesi, yürütülmüş, zorunlu eğitim süresi uzatılarak ortaöğretim sistemi yeniden yapılandırılmış, öğretmenlerin
istihdamında ve hizmet içi eğitimlerinde artış sağlanmıştır. Uzun dönemde kalkınmanın sağlam temellere
> Tüm öğrenciler için fırsat eşitliğinin gözetilmesi.
oturabilmesi için ülkemizin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi hususu da önceliğini
Planda özel eğitim gereksinimi olan çocuklara yönelik kaynaştırma eğitimi hizmetinin korumaya devam etmiştir. Ayrıca plan dönemindeki kamu sermaye yatırımları içerisinde eğitime ayrılan

gerçekleştirilmesi, taşımalı eğitimin yaygınlaştırılması, eğitimde geniş kitlelere ulaşılması amacıyla bilgi payın yüzde 19,1 olması hedeflenmiştir (TCBDPT, 2006).
ve iletişim teknolojilerinden yararlanılması, meslek yüksekokullarında uygulamalı eğitim imkânlarının
yaratılması hedeflenmiştir. Eğitimin sürekli ve dinamik bir süreç olduğu tüm kalkınma planlarında