Page 439 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Tablo 1. 2002-2024 Yılları Arasında Yayınlanan Kalkınma Planlarında Eğitimle İlgili Ortak Politikalar
Giriş
Politikalar
Politikada bir örgütün temel hedeflerini, ilkelerini ve stratejilerini belirleyen bir plan kullanılır ve alınan Okullaşma oranlarının artırılması, sınıf tekrarının ve okul terkinin azaltılması
Dezavantajlı gruplar öncelikli olmak üzere fırsat eşitliği temelinde tüm kademelerde eğitime erişimin sağlanması
kararlar sonucunda uygulamaya dönüştürülür (Akyüz ve Özdemir, 2024). Eğitim politikası ise “Eğitim
Başarılı öğrencilere yönelik öğrenim bursu imkânlarının artırılması
ile ilgili yönetim, denetim, planlama, bütçe, felsefe ve istihdam gibi bütün unsurlara iktidar ya da politika Kalabalık sınıfların mevcutları ile ikili eğitim uygulamasının azaltılması
Eğitim programlarının yeni gelişmeler ve ihtiyaçlara göre güncellenmesi
geliştiricilerce karar verilmesi işlemi ve sürecidir. Eğitim politikasının en belirleyici unsuru, siyasal yapının/
Ortaöğretimin okul türü yerine program türü esasıyla yapılandırılması
ÜST POLİTİKA BELGELERİNDE EĞİTİM
iktidarın/politika geliştiricinin felsefesidir. Bu felsefenin eğitime yansıma şekli bir eğitim felsefesidir.” Fiziki altyapı, donanım, müfredat ve öğretmen istihdamı için finansman imkânlarının geliştirilmesi
Örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitime ağırlık verilmesi; mesleki ve teknik eğitimin teşvik edilmesi
biçiminde tanımlanmaktadır (Usta, 2015). Politika oluşturma süreci, örgütün gelecekteki başarısı için
Eğitim sistemi ile iş gücü piyasası arasındaki uyumun artırılması
önemli bir adımdır (Balcı, 2021). Eğitim ve öğretim programlarının ulusal meslek standartlarına göre güncellenmesi, ulusal ve uluslararası geçerliliğe sahip diploma ve
sertifikasyon sisteminin geliştirilmesi
Hayat boyu öğrenme anlayışı doğrultusunda yaygın eğitim imkânlarının geliştirilmesi
Üst politika belgesi devletin kanunlarla çerçevesini çizdiği ve uyulması zorunlu olan politika
Özel eğitime gereksinim duyan engelliler ile özel yetenekli bireylerin eğitim imkânlarının güçlendirilmesi
belgeleridir. Bakanlıkların sorumluluk alanlarına göre değişmekle beraber; Anayasa, kalkınma planları, Taşımalı eğitimin yaygınlaştırılması
Bilişim teknolojilerinden ve bu alanda yeni gelişen eğitim imkânlarından yararlanılması
hükümet programları ve Cumhurbaşkanlığı kararları bu kapsamda yer almaktadır. Türkiye’deki eğitim
Türkçenin doğru ve etkili kullanımı ile Türk kültürünün tanıtımı imkânlarının geliştirilmesi
sisteminde yaşanan gelişmeler analiz edildiğinde kalkınma planları ve Millî Eğitim Şûrası kararlarının Kız çocuklarının ve kadınların eğitim seviyesinin yükseltilmesi
Spor ve sanat eğitiminin geliştirilmesi, okulların bu konudaki altyapı imkânlarının ve etkinliklerinin artırılması
eğitim politikalarında etkin olduğu görülmektedir (Akyüz ve Özdemir, 2024). Bu bölümde üst politika
Trafik eğitiminin yaygınlaştırılması
belgesi niteliğindeki kalkınma planları, orta vadeli programlar, Cumhurbaşkanlığı yıllık programları, millî Öğretmenlik mesleğinin saygın ve cazip hale getirilmesi
Öğretmenlerin mesleki yeterlilik ve özlük haklarının geliştirilmesi
eğitim şûra kararları ile Millî Eğitim Bakanlığı stratejik planlarında eğitimin ele alınış biçimi, bu konudaki
Eğitim yöneticiliğinin profesyonel meslek olarak düzenlenmesi
politika ve temel amaçlar ile hedef ve tedbirler incelenmiştir. Öğretmen yetiştirilmesi ve istihdamı konusunda değişiklikler yapılması
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun çıkarılması
1. Kalkınma Planları Okullar arası başarı farkının azaltılması
Sınav odaklı eğitim yapısının değiştirilmesi için tedbirler alınması
Ortaöğretim ile yükseköğretime geçişte süreç odaklı değerlendirme yapılması
Kalkınma planları; milletin istek ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ülkenin gelir ve yaşam Dershanelerinin özel okullara dönüştürülmesinin teşvik edilmesi
İstihdamda ve eğitimde bulunmayan gençlere beceri ve meslek kazandırılması
seviyesinin yükseltilmesi bu kapsamda gerekli ekonomik ve sosyal yapı değişikliklerinin gerçekleştirilmesi
436 Rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesi 437
ve gelişmiş bir ülke konumuna ulaşılması amacıyla hazırlanır. Bu planlar kısa vadeli yaklaşımların ötesine Ölçme değerlendirme yeterliliklerinin ve standartlarının belirlenmesi, ulusal düzeyde çoklu değerlendirme ve denetleme mekanizması
geliştirilmesi
geçerek uzun vadeli hedef ve öncelikler aracılığıyla topluma yol gösterir.
Okul Gelişim Modeli’nin oluşturulması
Eğitim yapılarının teknolojiye ve çevreye uyumlu, güvenli, ekonomik, estetik, erişilebilir, standartları ve kalitesi yüksek bir mimaride
Bir ülkenin kalkınması için en önemli unsurlardan birisi insan faktörüdür ve toplumun iş gücü tasarlanması
Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerini gözeten eğitim ortamlarının oluşturulması
seviyesindeki yükselme, verimin ve kalkınma hızının da artmasını doğrudan etkilemektedir. Bu bağlamda
Çocukların eğitim hayatlarındaki yoksunlukları dikkate alarak servis, eğitim materyali, beslenme vb. ihtiyaçlarının giderilmesi
beş yıllık kalkınma planlarında eğitimin önemine, eğitim hizmetlerinde yapılacak reformların, yatırım ve Dini bilgi ve bilgilendirmenin örgün ve yaygın eğitim kurumlarında verilmesine devam edilmesi; din kültürü ve ahlak öğretiminin niteliğinin
artırılması
hizmetlerin hayata geçirilerek kalkınma hedeflerinin gerçekleşebilmesi için gerekli oluşuna vurgu yapılır.
Finansal okuryazarlığın ve girişimciliğin yaygınlaştırılması
İklim değişikliği, çevre bilinci ve sürdürülebilir kalkınmanın tüm öğretim programlarına dâhil edilmesi, farkındalık faaliyetlerinin
2002-2024 yılları arasında ilk kalkınma planı olan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1963-1967 yıllarını gerçekleştirilmesi
Fiziksel ve duygusal şiddetin önlenmesi, madde ve teknoloji bağımlılığı ile mücadele edilmesi, sağlıklı yaşam kültürü konularında rehberlik
kapsamaktadır. 2002-2024 yılları arasında ise Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’ndan (2001-2005) On
faaliyetleri yoluyla aile farkındalığının artırılması
İkinci Kalkınma Planı’na (2024-2028) kadar hazırlanan kalkınma planlarının eğitim açısından analiz edildiği Teknoloji okuryazarlığının artırılması amacıyla öğrenci ve öğretmenlere yönelik Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ve Öğretmen Bilişim Ağı (ÖBA) gibi
dijital platformlar üzerinde eğitimler verilmesi
bu çalışmada; kalkınma planlarında eğitimin nasıl tanımlandığı, ülkenin kalkınmasında eğitimin yeri ve
Yabancı dil eğitiminin uluslararası standartlarda verilebilmesi için gerekli çalışmaların yapılması
önemi, insan kaynağı yetiştirmede ve eğitim sisteminde tespit edilen sorunlar ve bu doğrultuda belirlenen Her öğrencinin akademik ve sosyal faaliyetlere ilişkin kaydının tutulduğu ve öğrenme sürecinin kademeler arasında izlenmesini sağlayan
e-öğrenci dosyasının oluşturulması
hedefler ile politikalar yer almaktadır. 2002-2024 yılları arasında yayınlanan kalkınma planlarında Millî Eğitim sisteminin olağanüstü durumlara karşı daha dayanıklı ve esnek bir yapıya kavuşturulması
Eğitim alanında özel sektörün payının artırılması, kamu kaynaklarının eğitimde fırsat eşitliğine imkân sağlayacak şekilde en fazla ihtiyaç
Eğitim Bakanlığının sorumlu/ilgili olduğu tedbirler kapsamında eğitim ile ilgili ele alınan ortak politikalar
duyan kesimlere yönlendirilmesi
Tablo 1’de verilmiştir.