Page 354 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

PISA 2018 uygulamasında 466 puana ulaşmış ve PISA 2022 döngüsünde ise 2018 uygulamasına göre 30 olan bir ülkede 150 okul örnekleme seçildiğinde yaklaşık 4500 civarında bir öğrenci örneklemi elde
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE KADEMELER ARASI GEÇİŞ
ortalama puanı 10 puan düşmüştür (MEB , 2023a) edilebilir. Eğer katılımcı ülke okul etkisini daha iyi tahmin etmek istiyorsa her okulda 2 sınıf seçebilir

(LaRoche, Joncas ve Foy, 2020). Türkiye, TIMSS 2019 döngüsüne dördüncü sınıf düzeyinde 180 okul
16. TIMSS (Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması)
ve 4.028 öğrencinin ile katılım göstermiştir. Sekizinci sınıf düzeyinde ise uygulama 181 okuldaki 4.077
IEA (International Asssociation for the Evaluation of Educational Achievement-Uluslararası Eğitim öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir (MEB, 2020).

Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu) tarafından dört yıllık döngülerle uygulanan TIMSS araştırması,
TIMSS araştırması kapsamındaki çalışmalar şu şekilde özetlenebilmektedir:
4. ve 8. sınıf düzeyinde fen ve matematik alanındaki öğrenci başarılarını ve bu başarılarla ilişkili
öğrenci, öğretmen, okul yöneticisi, eğitim programı, okul ve öğrenme ortamı düzeyindeki faktörleri > Bakanlıkça belirlenen sınıf düzeylerinde öğrencilere matematik ve fen alanlarında geliştirilen
değerlendirmektedir. İlk uygulaması 1995 yılında gerçekleşen TIMSS araştırmasına, ülkemiz 1999 ve başarı testleri ve anketler uygulanmaktadır.

2007 yıllarında 8. sınıf düzeyinde katılım sağlamıştır. 2011 yılından itibaren ise iki sınıf düzeyinde de > Araştırma sonucunda TIMSS uluslararası raporun yayımlandıktan sonra TIMSS ulusal raporu
katılım sağlamaktadır. TIMSS araştırması, 2019 yılından itibaren kâğıt-kalem tabanlı değerlendirmeden
hazırlanmaktadır (MEB 2023a).
bilgisayar tabanlı değerlendirmeye geçmiştir. Bu döngüde ülkelere kâğıt-kalem tabanlı ya da bilgisayar
TIMSS araştırmasının her bir döngüsü 4 yıllık bir çalışma sürecini kapsar. Çalışmaların ilk yılında
tabanlı uygulamaya katılım seçenekleri sunulmuştur. Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel
bir önceki TIMSS döngüsünden elde edilen bulgular raporlaştırılır. Raporlaştırma aşamasında IEA,
Müdürlüğü seçilen uygulama türünün öğrenci başarısı üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını
ulusal merkezlerin görüşlerini alarak TIMSS uluslararası sonuç raporunu hazırlarken ülkeler de kendi
belirlemek amacıyla IEA belirlediği standartlara uygun olarak 2017 yılında 836 öğrenci üzerinde ön-pilot
ulusal raporlarını hazırlamaktadır. İlk yılda IEA’ın SMIRC komisyonu (Fen ve Matematik Soru/Madde
çalışması yapmıştır. Bu ön-pilot çalışması sonucuna göre Türkiye 2019 uygulamasına bilgisayar tabanlı
İnceleme komisyonu/Science and Mathematics Item Review Committee) bir sonraki döngü için TIMSS
ortamda katılmaya karar vermiştir (MEB, 2017a; MEB 2020).
değerlendirme çerçevelerini güncelledikten sonra katılımcı ülkeler bu değerlendirme çerçevelerini
TIMSS araştırmasının hedef kitlesini ilkokul 4. sınıf ve ortaokul 8. sınıf öğrenciler oluşturmaktadır. kendi öğretim programlarıyla karşılaştırır. TIMSS uygulaması fen ve matematik değerlendirme
IEA’ın belirlediği standartlara göre TIMSS uygulamasına katılım sağlayacak olan öğrencilerin yaş çerçeveleri, araştırmaya katılan ülkelerle iş birliği halinde geliştirilir. TIMSS Değerlendirme Çerçeveleri

ortalamaları 4. sınıf düzeyinde 9,5 ve 8. sınıf düzeyinde 13,5’in altında olmalıdır. Bununla birlikte IEA, iki boyuttan oluşur: birinci boyut içerik boyutu ve ikinci boyut bilişsel boyuttur. İçerik boyutunda TIMSS
katılımcı ülkelere ilgili sınıf düzeyinin yaş ortalamasını dikkate alarak 4. sınıf yerine 5. veya 6. sınıfta; 8. değerlendirmesinde yer alacak içerik alanları bulunurken bilişsel boyutta TIMSS sorularının çözümü
352 353
sınıf yerine ise 9. sınıfta katılım olanağı sunmuştur (LaRoche, Joncas ve Foy, 2020 ). sürecinde başvurulan düşünme süreçleri bulunur. (Mullis ve diğerleri, 2020).

TIMSS araştırması kapsamında 4. ve 8. sınıf Türkiye öğrenci evrenini temsil eden örneklem seçilirken IEA TIMSS 2019 uygulamasında bilgisayar tabanlı değerlendirmeye (e-TIMSS) geçiş sürecini
tabakalandırılmış iki aşamalı küme örnekleme yöntemi kullanılır. İlk aşamada Uluslararası Merkezden başlatmıştır. Bu süreçte değerlendirme çerçeveleri de bilgisayar tabanlı uygulama sunduğu imkanlardan
örneklem çalışmalarıyla sorumlu birim Ulusal merkezlerle TIMSS örneklem tabakaları üzerinde yararlanabilecek şekilde güncellenmiştir. Geçiş sürecinde değerlendirme çerçeveleri hem kâğıt kalem
görüşür. TIMSS uygulamalarında kullanılan örneklem tabakalarına okul türü, bölge, okul büyüklüğü ve tabanlı hem de bilgisayar tabanlı uygulamaya uyumlu hale getirilmiştir. Akıl yürütme ve uygulama

okulun konumu örnek olarak verilebilir. Tabakalar belirlendikten sonra ilgili sınıf düzeylerindeki okul bilişsel alanlarında daha nitelikli ve yenilikçi değerlendirme yöntemlerini kullanmak için bilgisayar tabanlı
evreni IEA’ya iletilir. IEA, tabakalara göre okulları seçkisiz olarak seçer ve ulusal merkeze bildirir. Ulusal değerlendirmenin fırsatlarından yararlanılması hedeflenmiştir (Mullis ve Martin, 2017). Tablo 6’da TIMSS
merkezler örnekleme seçilen her bir okulda hangi sınıfların uygulamaya katılacağını belirlemek amacıyla 2019 Değerlendirme Çerçevelerinin içerik alanı ve sınıf düzeyine göre yüzdelik dağılımları verilmiştir.

IEA’ın sağladığı özel bir yazılımla sınıfları seçkisiz (tesadüfi) olarak seçer (LaRoche, Joncas ve Foy, 2020 ).

IEA, TIMSS araştırmasına katılan ülkelerin çoğu için örnekleme en az 150 okuldan en az 4000
öğrencinin her bir uygulama düzeyi (4. sınıf ya da 8. sınıf)yeterli olduğunu belirtmektedir. Her bir okuldan

ortalama sınıf sayısına göre bir sınıfın örneklem olarak seçilmesi yeterli olabilir. Örneğin sınıf ortalama