Page 351 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Tablo 3. Fen Okuryazarlığı Alanı Yeterlik Düzeyleri Örnek Davranışlar edilen cümlelerden meydana gelir. Roman ve hikâye sürekli metinlere örnek verilebilir. Süreksiz
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE KADEMELER ARASI GEÇİŞ
metinler sürekli metinlerden farklı biçimlerde daha çok listelerden oluşur. Tablo, grafik ve grafik
Düzey Yeterlik Düzeyleri
süreksiz metinlere örnek verilebilir. Karma metinlerde hem sürekli hem de süreksiz metinler
Bu düzeydeki öğrenciler; yeni bilimsel olgular, olaylar ve süreçler için hipotezler sunmak veya tahminler yapmak
6 için içerik, süreç ve epistemik bilgilerini kullanabilir. Fizik, canlı, uzay ve yer bilimlerindeki fikir ve kavramları bulunur. Yazar, bilgiyi iletmek için birden fazla sunum (yazı, tablo, şekil) kullanabilir. Dergi ve
anlayabilir.
rapor karma metinlere örnek verilebilir.
Bu düzeydeki öğrenciler; soyut bilimsel kavramları nedensellik bağlantıları içeren karmaşık olguları, olayları ve
5
süreçleri açıklamak için kullanabilir. > Metnin kaynağı (tekil ve çoklu metinler): Çoklu metinler belli bir amaç için bir araya gelmiş farklı
Bu düzeydeki öğrenciler, görece karmaşık olan durumları açıklamak için kendilerine sunulan veya hatırladıkları
4 metinlerin oluşturduğu gruplardır.
diğer karmaşık durumları kullanabilir.
Bu düzeydeki öğrenciler, kısmen karışık konu alanlarında olguları tanımlayabilir ve açıklayabilir. Aşina olmadıkları > Metnin türü: betimleme, tartışma, yönerge ve etkileşim türündeki metinler olarak örnek
3
durumlarda kendilerine sunulan ipucu ve destekler ile açıklama yapabilir. S
verilebilir.
Bu düzeydeki öğrenciler; günlük konulardaki bilgilerini ve temel düzeydeki yöntem bilgilerini kullanarak bilimsel
2
açıklama yapabilir, veriyi yorumlayabilir.
Okuyucunun metinle etkileşime girdiği bilişsel süreçler
Bu düzeydeki öğrenciler, günlük konulardaki bilgilerini ve temel düzeydeki bilgilerini bilimsel olguları açıklamak
1a
için kullanabilir
PISA araştırması okuma becerileri alanı değerlendirme çerçevesi kapsamında bir metni okurken
Bu düzeydeki öğrenciler, basit bir olgunun özelliklerini ayırt etmek için temel düzeydeki ve günlük bilgilerini
okuyucu aktif olarak dört farklı bilişsel süreç sergiler. Bu bilişsel süreçler; “bilgiye tespit etme,
1b kullanabilir. Verideki basit örüntüleri tanımlayabilir, basit bilimsel terimleri ayırt edebilir ve bilimsel bir süreci
izlemek için açık olan yönergeleri takip edebilir. “yorumlama”, ve “akıcı okuma”dır. Akıcı okuma süreci diğer süreçlerin temelini oluşturmaktadır. Okuma
*Tablo tüm yeterlik düzeyi tanımlamalarını içermemektedir becerileri alanında bilişsel süreçler alt süreçlerle birlikte şu şekilde sınıflandırılır (MEB, 2019; OECD, 2019):

13. Okuma Becerileri Alanı > Bilgiyi Tespit Etme: İlgili bilgiyi metinde araştırma ve bulma; İlgili metni araştırıp seçme

> Yorumlama: Metinde yer alan bilgileri sunma; Çıkarımlar yapma ve bu çıkarımları birleştirme
Okuma Becerileri konu alanı kapsamında bireyin hedeflerini gerçekleştirmek, bilgi ve potansiyelini
artırmak ve topluma katılmak için metinleri anlama, kullanma, değerlendirme ve metinler üzerinde > Değerlendirme yapma ve derinlemesine düşünme: Nitelik ve güvenirliğin değerlendirme; Biçim
derinlemesine düşünme becerilerini ölçülmesi amaçlanmıştır. PISA araştırması kapsamında okuma ve içerik hakkında derinlemesine düşünme; Çelişkiyi saptamak ve ele alma
becerilerini değerlendirmek amacıyla farklı boyutlar tanımlanmıştır (OECD, 2019; MEB, 2019) Bu boyutlar
> Akıcı Okuma
348 şunlardır: 349
Okuma Becerileri Değerlendirmesi Bağlamlar
> Farklı metin türleri
PISA okuma becerileri alanında kullanılan bağlamlar şunlardır (OECD, 2019):
> Okuyucunun metinle etkileşime girdiği bilişsel süreçler
> Kişisel Durumlar: Bireyin kişisel ilgilerini karşılamak amacıyla oluşturulmuş metinlerde kullanılan
> Bağlamlar
bağlamlardır. Kişisel mektuplar ve biyografi kişisel bağlamlara örnek verilebilir.
Farklı Metin Türleri
> Kamusal Durumlar: Daha çok toplumu ilgilendiren konularda oluşturulmuş metinlerde kullanılan
PISA okuma becerileri alanı değerlendirme çerçevesine göre metinle ilgili özelikler şu şekilde bağlamlardır. İlan panoları, haberler ve web siteleri bu bağlamlara örnek verilebilir.
sıralanabilir (MEB, 2019; OECD, 2019)
> Mesleki Durumlar: Bu bağlamda oluşturulmuş olan metinlerde okuyucudan belli yönergeleri
> Metnin organizasyonu (statik ve dinamik metinler): Statik metinler basit bir organizasyona ve gerçekleştirilmesi istenir. Gazete ilanında iş aramak ya da iş yerinde bazı kurallara uymak bu

daha az navigasyona sahiptir. Dinamik metinler daha karmaşık şekilde düzenlenmiştir ve daha bağlama örnek verilebilir.
fazla navigasyon içerir. > Eğitsel Durumlar: Özellikle öğretim amacıyla tasarlanmış olan metinlerde kullanılan bağlamlardır.

> Metnin biçimi (sürekli, süreksiz ve karma metinler): Sürekli metin: paragraflar halinde organize Basılı ve elektronik ders kitapları bu bağlamlara örnektir.