Page 50 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

bir biçimde erkekler lehine olmakla birlikte, özellikle 2010’lu yılların ortalarından itibaren bu farklar Tablo 4. Yıllara göre okul başına düşen öğrenci sayısı
kapanmaya başlamış, 2020’li yıllarda ise kadın ve erkek okullaşma oranları neredeyse eşit seviyeye
Mesleki ve Teknik
Yıl İlkokul Ortaokul Genel Ortaöğretim
ulaşmıştır. 2002/2003 eğitim öğretim yılında erkeklerin brüt okullaşma oranı %93,36 iken kadınların Ortaöğretim
oranı %67,52’de kalmıştır. Ancak 2022/2023 yılında erkekler için %121,94 ve kadınlar için %117,00 olan 2002/’03 294 - 624 242
brüt okullaşma oranları, cinsiyetler arasındaki farkın giderildiğini göstermektedir. Bu gelişmeler; eğitim 2003/’04 285 - 625 235
politikalarındaki reformlar, eğitimde hakkaniyeti teşvik eden projeler ve özellikle kız çocuklarının 2004/’05 290 - 573 245

eğitime erişimini artıran girişimlerin olumlu etkisiyle ilişkilendirilebilir. Net okullaşma oranlarına daha 2005/’06 297 - 534 276
yakından bakıldığında, 2002 yılında genel okullaşma oranının %50,57 olduğu görülmektedir. Bu oran, 2006/’07 305 - 504 276
eğitime erişim açısından toplumun yarısından fazlasının ortaöğretime düzenli olarak devam etmediğini 2007/’08 310 - 453 265
göstermektedir. Ancak yıllar ilerledikçe bu oranlar istikrarlı bir artış göstermiş ve 2022/2023 eğitim 2008/’09 307 - 471 307

316
öğretim yılında %91,70 gibi yüksek bir seviyeye ulaşmıştır. Kadınlar ve erkekler arasındaki farklar 2009/’10 322 - - 492 338
355
519
da bu süreçte giderek azalmakta hatta 2023/2024 yılında net okullaşma oranları erkeklerde %87,27
2010/’11
SAYILARLA EĞİTİM kadınlarda ise %88,71 olarak birbirine çok yakın düzeyde seyretmektedir. Bu veriler, eğitimde kız ve 2013/’14 323 306 464 308
333
2011/’12
476
-
192
326
erkek öğrencilerin okullaşma oranlarının istenilen oranlara yükseltilmesi yönündeki çabaların başarılı
2012/’13
195
olduğunu ortaya koyarken aynı zamanda Türkiye’deki ortaöğretim sisteminin geniş kitleler tarafından
506
304
daha erişilebilir hale geldiğini göstermektedir. Bu trendin ortaya çıkmasında kuşkusuz 2012/2013
292
446
197
2014/’15
481
281
eğitim öğretim yılında uygulanmaya başlanan 12 yıllık zorunlu eğitimin de etkisini olduğunu söylemek
195
2016/’17
371
403
mümkündür. Ayrıca, 2020/2021 yıllarında yaşanan COVID-19 salgın koşullarına rağmen okullaşma 2015/’16 202 300 345 465
oranlarının yükselmeye devam etmesi, dijital eğitim altyapısının gelişimi ve uzaktan eğitime geçişte Millî 2017/’18 204 288 347 381
Eğitim Bakanlığının attığı adımlar bu sürece olumlu katkı sağladığını göstermektedir. 2018/’19 213 287 343 338
2019/’20 213 284 334 319
Sonuç olarak, ortaöğretimdeki okullaşma oranlarının yıllar içindeki artışı, Türkiye’deki eğitim
2020/’21 217 267 388 361
48 sisteminde 12 yıllık zorunlu eğitim gibi önemli yapısal değişikliklerin ve politikalardaki iyileştirmelerin bir 49
2021/’22 222 270 605 406
sonucu olarak değerlendirilebilir. Hem kız hem de erkek öğrencilerin eğitime erişimindeki artış, eğitimde
2022/’23 220 274 390 362
fırsat eşitliğini tesis etme sürecinde önemli bir kazanımı işaret etmektedir. Bu veriler, gelecekteki eğitim
2023/’24 224 282 396 358
politikalarının şekillendirilmesi ve özellikle dezavantajlı grupların eğitime katılımını daha da artırmak için
Kaynak: (MEB, 2024)
yapılacak çalışmalara ışık tutması bakımından önemlidir.
Tablo 4’te Türkiye’nin yıllara göre okul başına düşen öğrenci sayısı ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim
Eğitim Seviyesine Göre Okul ve Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı
seviyelerinde oranları verilmiştir. İlkokul ve ortaokul bazında inceleme yapıldığında yıllar itibari ile okul
Ulusal eğitim sistemlerini değerlendirmeye tabii tutarken dikkatle incelenmesi gereken bir başka kıstas başına düşen öğrenci sayısında genel olarak azalma olduğu gözlemlenmektedir. İlkokulda 2002/2003
ise eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısıdır. Bu verilerle ilgili bir yılında 294 iken 2023/ 2024 yılında bu sayı 224’e düşmüştür. Ortaokul uygulaması 2012/2013 döneminde
analize başlamadan önce ilgili hesaplamaların nasıl yapıldığına dair kısa bir bilgi vermek faydalı olacaktır. hayata geçirilmiştir. 2012/2013 yılında okul başına düşen öğrenci sayısı 306 iken 2023/2024 yılında 282’ye
İlk olarak Okul Başına Düşen Öğrenci Sayısı, ilgili eğitim kademesi temel alınarak toplam öğrenci sayısının düşmüştür. Her iki okul türünde de son beş yıl içerisinde okul başına düşen öğrenci sayısı çok fazla
toplam okul sayısına bölünmesi ile elde edilmekte ve bir okuldaki ortalama öğrenci sayısını göstermektedir. değişiklik göstermemektedir. Genel ortaöğretimde ise yıllar içinde okul başına düşen öğrenci sayısı azalış
Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı ise bir okulda görev yapan toplam öğretmen sayısının o okulda gözlenmiştir. 2002/2003 yılında 624 olan sayı 2023/2024 yılında 396’ya düşmüştür. Bu durum öğrencilerin
öğrenim gören toplam öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilir. Yıllara göre okul başına düşen öğrenci daha nitelikli eğitim alması adına oldukça önemlidir. Mesleki ve teknik ortaöğretimde ise genel olarak bir
sayısı Tablo 4’te aktarılmıştır.