Page 47 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Okul öncesi eğitimine katılım oranlarında 2002/2003 eğitim öğretim yılından itibaren önemli değişimler Tablo 2. Yıllara göre okullaşma oranları (ISCED 1-2)
görülmektedir. 5 yaş grubu ele alındığında okullaşma oranlarında dikkate değer bir artış yaşanmış
BRÜT NET
hem net hem de brüt okullaşma oranlarında bu eğilim kendini göstermiştir. 2002/2003 eğitim öğretim Öğretim Yılı
İlköğretim İlköğretim
yılında %11,7 olan net okullaşma oranı, 2023/2024 dönemine gelindiğinde %84,26 seviyesine ulaşması
Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın
okul öncesi eğitimin bu yaş grubunda yaygınlaştığını göstermektedir. Bu ciddi yükselişin ardında,
2002/’03 96,49 100,89 91,91 90,98 94,49 87,34
Millî Eğitim Bakanlığı’nın eğitim politikalarında ve yatırımlarında okul öncesi eğitime verdiği önem
2003/’04 96,30 100,31 92,14 90,21 93,41 86,89
yatmaktadır. Burada bir diğer dikkate değer husus ise Türkiye’de henüz okul öncesi eğitim zorunlu
2004/’05 95,74 99,48 91,85 89,66 92,58 86,63
eğitim kapsamında değildir, ancak hem MEB’in öncelik alanlarından biri olması hem de ailelerin okul
2005/’06 95,59 98,83 92,24 89,77 92,29 87,16
öncesi eğitimin öneminin farkında olması okul öncesi okullaşma oranlarındaki bu anlamlı artışın ortaya
2006/’07 96,34 99,21 93,37 90,13 92,25 87,93
çıkmasında etkili olmuştur. Öte yandan, yalnızca 5 yaş grubunda değil 3-5 yaş ve 4-5 yaş gruplarında da
2007/’08 104,54 106,41 102,57 97,37 98,53 96,14
benzer bir artış eğilimi gözlemlenmektedir, fakat bu gruplarda artış kademeli şekilde gelişmiştir. 3-5 yaş
102,71
2008/’09 103,84 104,91 105,88 96,49 96,99 95,97
grubunda net okullaşma oranı 2009/2010 döneminde %26,92 iken 2023/2024’te %51,89’a yükselmiştir.
SAYILARLA EĞİTİM 2023/2024 yılında %64,04 seviyesine yükselmiştir. 2020/2021 yılları arasında meydana gelen pandemi 2012/’13 107,58 106,67 108,65 98,67 98,59 98,22
98,47
106,48
98,17
2009/’10
107,05
97,84
Benzer bir eğilim 4-5 yaş grubu için de geçerlidir. 2002/2002 yılında %11,7 olan net okullaşma oranı
107,36
2010/’11
107,81
98,41
98,77
2011/’12
108,21
98,56
108,42
nedeniyle okul öncesi okullaşma oranlarında kısa vadeli bir düşüş meydana gelse de sonraki yıllarda hızlı
107,58
98,71
98,80
98,88
108,54
bir toparlanma ivmesi yakalanmış ve okullaşma oranları yeniden önceki seviyelerin üzerine çıkmıştır.
110,36
2013/’14
109,18
111,61
99,23
99,39
99,31
Cinsiyet bazında veriler incelendiğinde ise erkek ve kız çocukları arasındaki okullaşma oranlarının
birbirine yakın seyrettiği görülmektedir. Ancak bazı yıllarda erkek çocukların okullaşma oranlarının 2014/’15 103,97 103,07 104,93 97,10 97,08 97,12
2015/’16 102,95 102,03 103,92 96,44 96,34 96,54
kız çocuklarına göre daha yüksek olduğu, son yıllarda ise cinsiyete dayalı bu farkın daha da azaldığını
2016/’17 100,73 100,29 101,18 96,51 96,39 96,63
söylemek mümkündür. Örneğin, 2023/2024 eğitim yılında 5 yaş grubundaki erkeklerin net okullaşma
2017/’18 99,74 99,33 100,18 96,12 95,99 96,25
oranı %84,52 iken kız çocuklarında bu oran %83,99 olarak kaydedilmiştir. Bu veriler, MEB’in okul öncesi
2018/’19 99,40 99,02 99,80 96,05 95,92 96,18
eğitime erişimde cinsiyetler arasındaki farklılıkları büyük oranda azalttığını göstermektedir. Sonuç olarak
44 2019/’20 101,71 101,19 102,25 97,69 97,60 97,79 45
bu veriler, Türkiye’de okul öncesi eğitime yönelik politika reformlarının ve kaynak yatırımlarının etkili
2020/’21 96,74 96,50 97,00 93,93 94,04 93,81
olduğunu ve özellikle 5 yaş grubunda yüksekokullaşma oranlarına ulaşılması Türkiye’nin okul öncesi
2021/’22 96,41 96,27 96,55 94,34 94,43 94,25
eğitime erişim hedefine yönelik önemli bir mesafe kat ettiğini ortaya koymaktadır. ISCED 1-2 baz alınarak
2022/’23 98,39 98,08 98,73 95,29 95,32 95,25
yıllara göre okullaşma oranı Tablo 2’de verilmiştir.
2023/’24 98,89 98,60 99,20 95,65 95,68 95,62
Kaynak: (MEB, 2024)
Tablo 2, 2002 ile 2024 yılları arasında ilköğretim kademesindeki brüt ve net okullaşma oranlarının yıllık
bazda değişimini göstermektedir. Veriler incelendiğinde sayılar son yirmi iki yılda Türkiye’de ilköğretime
erişimin arttığını ve kız/erkek öğrenci arasındaki farkların azaldığını ortaya koymaktadır. 2007/2008
eğitim öğretim yılından itibaren brüt okullaşma oranının %100’ün üzerinde olması dikkat çekicidir.
2011/2012 ve 2013/2014 yılları brüt okullaşma oranları bakımından sayıların zirveye ulaştığı yıllar olarak
kaydedilmiştir. Sırasıyla brüt okullaşma oranları %108,42 ve %110,36’tır. 2002/2003 eğitim öğretim
yılında %90,98 olan net okullaşma oranı ise 2023/2024 dönemine gelindiğinde %95,65 seviyesine