Page 372 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 372
Giriş
stratejik gelişimlerine de katkıda bulunur. Buna göre ülkelerin pek çok alanda politikalarını belirlemek ve
Eğitim, toplumların geleceği ve gelişimi için temel bir taşıyıcıdır. Çağımızın eğitim kurumlarının
uluslararası rekabette yer alabilmek için özellikle internetin hızla gelişmesi sonucu sınırların şeffaflaştığı
öğrencilere sadece bilgi kazandırmanın ötesinde onların kişisel gelişimini, yaratıcılıklarını ve topluma
dünyada ekonomiden sağlığa, ticaretten eğitime pek çok konuda atılım sağlamak için araştırmalara ve
katkılarını da destekleyen bir yapıda olması gerekmektedir. Günümüzde eğitim, yalnızca bilgi aktarımına
projelere ihtiyaç duyulmaktadır (Ekici ve Yılmaz, 2013). Bu çerçevede yer alan eğitim projeleri, iş birliği
dayalı bir süreç olarak görülmemekte, aynı zamanda bireylerin 21. yüzyıl becerilerini kazanmaları, yaratıcı
ve deneyim kazanma süreçlerine katkı sağlar. Arabacı ve Akıllı’nın (2019) araştırması, eğitim projelerinin
düşünme, problem çözme, iletişim ve iş birliği gibi yetkinliklerini geliştirmelerini de hedeflenmektedir. Bu
öğretmenler ve öğrenciler arasında iş birliğini teşvik ettiğini ve katılımcıların projeler sayesinde tecrübe
doğrultuda projeler ve sosyal-kültürel faaliyetler, öğrencilerin bilişsel gelişimlerine katkıda bulunmanın
PROJELER İLE BİLİMSEL, SOSYAL,
kazandığını ortaya koymaktadır. Projeler bu yönleriyle yalnızca hedeflere ulaşmayı değil, aynı zamanda
KÜLTÜREL, SANATSAL FAALİYETLER
yanı sıra sosyal ve duygusal becerilerini de güçlendirmektedir. Özellikle Avrupa Birliği’nin [AB] eğitimde
katılımcıların profesyonel gelişimini ve kurumların yenilikçi dönüşümünü de desteklemektedir.
kalite artırma hedefleri doğrultusunda yürüttüğü projeler, öğrencilere bireysel potansiyellerini keşfetme
ve topluma aktif olarak katkı sağlayan bireyler olarak yetişme fırsatları sunmaktadır. Bunun yanında Türkiye’nin eğitim sistemi, özellikle 2000’li yılların başlarından itibaren AB ile olan ilişkilerinin etkisiyle
PISA gibi uluslararası değerlendirme programları, öğrencilerin sadece akademik bilgi düzeylerini büyük bir dönüşüm sürecine girmiştir. Bu değişimler ekonomik, siyasi ve kültürel alanlarda iş birliği
değil, aynı zamanda bu bilgiyi günlük hayatlarında nasıl kullanabildiklerini ölçmekte ve proje tabanlı yönünden hızlanmış, söz konusu değişimlerin yansımaları eğitim alanında da etkisini göstermiştir
öğrenme gibi yaklaşımlar bu tür becerilerin gelişimine katkı sağlamaktadır. Okullarda sadece akademik (Sağlam vd., 2011). Bu projeler, eğitim altyapısının iyileştirilmesi, öğretmen eğitimi, dijital dönüşüm ve
başarıya odaklanmak yerine öğrencilerin genel gelişimlerinin de gözetilmesi ve bireysel potansiyellerini mesleki eğitimin geliştirilmesi gibi çok çeşitli alanlarda uygulanmıştır. Bu süreçte, Türkiye’nin eğitim
keşfetmeye teşvik edilmesi son derece önemlidir. 21. yüzyıl becerileri, öğrencilerin hızla değişen politikaları AB standartlarına uyum sağlamış ve toplumsal değişimin temelleri atılmıştır.
dünyada başarılı olmaları için gereken eleştirel düşünme, yaratıcılık, dijital okuryazarlık ve yaşam boyu
2. Uluslararası ve Ulusal Üst Politika Belgelerinde Proje Faaliyetlerinin Yeri ve Önemi
öğrenme gibi yetkinlikleri kapsamaktadır. Bu beceriler, PISA gibi uluslararası sınavlarda başarılı olmanın
yanı sıra öğrencilere yaşamda karşılaştıkları sorunlara çözüm üretme yetkinliği kazandırmaktadır. Genellikle bir ihtiyaç talebinin karşılanmasına, sorunların çözülmesine, fırsatların değerlendirilmesine
Eğitimde çeşitlilik ve bireysel farklılıkların önemi, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında yönelik ortaya çıkan projelerin kapsamı; toplumun genelini, bir sektörün taleplerini veya bireysel
da vurgulanmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda okullarda gerçekleştirilen projeler sadece akademik gereksinimleri içerebilir (Pinto, 2020). Avrupa Komisyonu’nun (2024) uluslararası düzeyde yürütmekte
başarıya odaklanmayıp öğrencilerin bilimsel meraklarını uyandırmak, sanatsal yaratıcılıklarını olduğu Erasmus+ projeleri ile ilgili resmî internet sayfasında paylaşılan amaçlarını; “eğitim öğretimi
geliştirmek, bedensel sağlıklarını korumak ve sosyal becerilerini inşa etmek gibi çok yönlü bir gelişim (erken çocukluktan yükseköğrenime), gençliği ve sporu desteklemek” olarak ifade ettiği, 2021-2027
370 371
sağlamayı amaçlamaktadır. Bu tür projeler, öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerini kazanmalarına yardımcı yılları arasındaki önceliklerini de günün değişen ihtiyaçlarına göre kapsayıcılık, yeşil ve dijital dönüşüm
olurken topluma katkı sağlayan bireyler olarak yetişmelerini de desteklemektedir. Eğitim, öğrencilerin ve demokratik hayata katılım şeklinde belirlediği görülmektedir. Bunun yanı sıra dünya genelinde
bireysel potansiyellerini en üst düzeye çıkaracak fırsatlar sunmalı ve onların çok yönlü gelişimlerini çocukların eğitimini ve bütünsel gelişimlerini destekleyen ve sağladığı fonlarla bu alandaki çalışmalara
desteklemelidir. Bu kapsamda öğrencilerin çok yönlü gelişimi için gerek projelerin gerekse bilimsel, katkıda bulunan Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Acil Yardım Fonu (UNICEF, 2024a) da hiçbir
sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerin önemi daha da iyi anlaşılmaktadır. çocuğun geride kalmaması için yürüttüğü projelerle çocuklara destek olmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı
ile iş birliği içerisinde çalışmalar yürüten ilgili kuruluşun, eğitime erişim noktasında adalet, nitelikli eğitim,
1. Proje Döngüsü
erken çocukluk, acil durumlarda eğitim, kapsayıcı eğitim ve kız çocuklarının eğitimi gibi konularda
Projeler, belirli bir amacı gerçekleştirmek için kaynakların planlı bir şekilde kullanıldığı, başlangıç ve yürüttüğü projelerle (UNICEF, 2024b) Türkiye’de de öne çıktığı görülmektedir.
bitiş noktaları olan geçici çalışmalardır. Belirli bir sürede, özgün hedeflere ulaşmayı amaçlayan projeler,
Ulusal düzeyde ise, On İkinci Kalkınma Planı’nın (2024-2028) 545. maddesinin beşinci fıkrası
sonuçları net bir şekilde tanımlanmış süreçlerden oluşmaktadır. Buna göre her proje, belirli bir hedefe
gereği bilimsel araştırma projelerinin amaca uygun şekilde artırılmasına ve 555. madde gereği ise AB
ulaşmak için planlanan ve yönetilen faaliyetler bütünüdür. Ece ve Kovancı’nın (2004) da belirttiği gibi
Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programlarına projelerle katılım gösterilmesine ve bu katılımların teşvik
projeler belirgin bir değişim sürecini temsil eder ve genellikle daha önce yapılmamış yenilikçi faaliyetleri
edilmesi için ödüllendirici ve destekleyici çalışmaların yapılmasına dikkat çekilmiştir (T.C. SBB, 2023).
içerir. Bu süreç; kaynakların etkin kullanımı, zaman ve bütçe kısıtlamalarına uyum sağlama gibi önemli
Millî Eğitim Bakanlığı 2024-2028 Stratejik Planı içeriğinde ise projeler “Amaç 6” başlığı altındaki “Hedef
unsurları kapsar. Projeler yalnızca sonuç odaklı bir araç olmakla kalmaz, aynı zamanda organizasyonların
