Page 221 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

eğitim ihtiyacı olan öğrencilere) gelişim özelliklerine göre ortaöğretim düzeyinde “özel eğitim meslek liseleri, 2. Mesleki ve Teknik Eğitimde Gerçekleştirilen Çalışmalar
özel eğitim meslek okulu ve özel eğitim uygulama okullarında eğitim verilmektedir (Mesleki ve Teknik
Mesleki ve teknik eğitim, ülkelerin sürdürülebilir kalkınması için önemli bir enstrümandır. Mesleki ve
Eğitim Politika Belgesi, 2024).
teknik eğitimle işgücü becerileri, istihdam artışı, teknolojik gelişim, girişimciliği teşvik, sosyal uyum ve
1.1. Anadolu Teknik Programı (ATP)
toplumsal refah, ekonomik büyüme, farklılaşmış ekonomi, inovasyon, uluslararası ticarette güçlenme
Bu program, öğrencilere hem genel kültür konularını hem de belirli bir mesleki alana yönelik bilgi ve yoksulluğun azaltılması gibi birçok parametrede gelişim sağlanmaktadır. Mesleki ve teknik eğitim,
ve becerileri derinlemesine öğreten bir ortaöğretim programıdır. Program, öğrencileri üniversiteye öğrencilere işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu becerileri kazandırmakta, öğrencilere çeşitli sektörlerde

hazırlamakla beraber mezun olduklarında iş hayatına atılmaları için gerekli mesleki bilgi ve becerileri istihdam edilebilirlik sağlamakta, teknolojik gelişmelere ayak uydurabilen öğrenciler yetiştirmekte,
kazandırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, öğrencilerin gerçek bir üretim ve hizmet ortamında gençleri kendi işlerini kurmaktadır. Bu bağlamda mesleki ve teknik eğitim Ülkemizin 22 yıldır öncelikli
yetişmeleri ve okullarda bulunmayan makine ve araç-gereci tanımaları amacıyla işletmelerde kırk iş alanlarından biri olmuş ve hak ettiği yere gelmesi için Millî Eğitim Bakanlığı koordinasyonunda mesleki
günü uygulama eğitimi görmeleri de sağlanmaktadır (Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, 2024). ve teknik eğitimin paydaşlarıyla iş birliği içinde önemli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar
arasında öğretim programlarının sektörle iş birliği içinde güncellenmesi, sektörle güçlü bağlar kurmak
1.2. Anadolu Meslek Programı (AMP)
için iş birliği protokolleri ve protokoller aracılığıyla mesleki ve teknik ortaöğretim okullarının açılması,
MESLEKİ EĞİTİM sistemiyle öğrenci alan bir programdır. Hem genel kültür dersleri hem de belirli bir mesleğe yönelik özel içine alınması, mesleki ve teknik eğitim mezunlarına 3 yıl askerlik erteleme hakkının verilmesi, mesleki
beceri eğitimi uygulamalarının niteliğinin artırılması, mesleki eğitim merkezlerinin örgün eğitim sistemi
Ortaokul sonrasında öğrencilerin ikamet veya sınav başarısına göre belirlenen bir yerleştirme

ve teknik ortaöğretim okullarında Ar-Ge ve patent çalışmaları, işletmede eğitim gören öğrenciler için
eğitimler sunan programda, öğrenciler son sınıfta haftanın üç günü işletmelerde pratik yaparak teorik
devlet desteği uygulaması gibi önemli adımlar yer almaktadır. Son yıllarda giderek artan mesleki eğitime
bilgilerini uygulama fırsatı bulurlar (Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, 2024).

1.3. Mesleki Eğitim Merkezi Programı (MESEM) katılım eğilimi Millî Eğitim Bakanlığının hayata geçirdiği çeşitlendirilmiş programlarla daha da olanaklı
hâle gelmektedir. Bu doğrultuda mesleki eğitimde 2002- 2024 yılları arasında yaşanan bazı önemli
Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM), ortaokul mezunlarına yönelik işletmelerde pratik eğitim ve gelişmeler şunlardır:

okulda teorik eğitimi bir araya getiren dört yıllık bir örgün eğitim programıdır Bu program, öğrencileri
> İşletmelerde beceri eğitimi ve staj yapan öğrencilere işletmeler tarafından ödenmesi gereken
iş hayatına hazırlayarak hem mesleki beceriler kazanmalarını hem de öğrencilerin genel kültürlerini
asgari ücretin en az %30’u tutarının 1/3’ü ila 2/3’ü devlet katkısı olarak Millî Eğitim Bakanlığı
218 219
geliştirmelerini amaçlamaktadır. MESEM’ e kaydolabilmek için en az 14 yaşında olmak ve ortaokul
tarafından ödenmektedir. Böylece işverenlerin ve sektörün beceri eğitimi ve staj için daha çok
mezunu olmak yeterlidir. Öğrenciler, bir işletmeyle yapılan sözleşme doğrultusunda haftada dört gün
öğrenciye kapılarını açması sağlanmaktadır. Öğrencilerimize beceri eğitimi ve staj yaptıran
iş yerinde pratik eğitim alırken haftada bir gün de okulda mesleki teorik dersler ve genel kültür dersleri
işletmelere bugüne kadar 4 milyar 278 milyon TL devlet desteği katkısı sağlanmıştır.
görürler. Bu süreçte düzenli olarak yapılan beceri sınavlarını başarıyla tamamlayan öğrenciler; 11. sınıfta
> Mesleki ve teknik eğitimde 55 alan ve 203 dalda eğitim verilirken yeni yapıda alan ve dallarda
kalfalık, 12. sınıfta ise ustalık belgesi almaya hak kazanmaktadırlar. MESEM programı, öğrencilere sadece
sadeleşmeye gidilmiş olup 47 alan ve 105 dalda eğitim verilmeye başlanmıştır. Öğrencilerin
mesleki bir yeterlilik kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda onları iş hayatına hazırlamaktadır. Öğrenciler,
mesleklerine özgü derslerle geç tanışmalarının önüne geçilerek yeni programda meslek
işletmelerde gerçek çalışma ortamında deneyim kazanarak mesleki hayatlarına daha kolay uyum
derslerinin dokuzuncu sınıfta başlaması sağlanmıştır. Sektörle imzalanan iş birliği protokolleri
sağlamaktadırlar. Ayrıca isteyen öğrenciler, eksik derslerini tamamlayarak hem ustalık belgesi hem de
kapsamında sektörün ihtiyacına göre özel programlar hazırlanmış ve mesleki eğitimde
mesleki ve teknik Anadolu lisesi diploması alarak yükseköğretime geçiş yapabilmektedirler (Mesleki ve
uygulanmaya başlanmıştır.
Teknik Eğitim Politika Belgesi, 2024).
> Mesleki ve teknik eğitimde üretimi desteklemek amacıyla mesleki ve teknik ortaöğrenim

kurumlarının döner sermaye gelirlerinden alınan 15%’lik hazine kesintisi 1%’e düşürülmüştür.
Böylece döner sermayelerin üretim kapasiteleri artırılarak daha fazla öğrencinin gerçek iş
ortamında eğitim almasının önünü açılmış ve döner sermaye gelirlerinin ülke ekonomisine katkıda

bulunması sağlanmıştır.