Page 135 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 135
değerlendirilmelidir. Her ne kadar bütçe artış oranları yıldan yıla farklılık gösterse de genel eğilim saydamlığın sağlanmasını, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin
bütçenin önemli bir oranda büyüdüğünü işaret etmektedir. muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve mali kontrolün düzenlenmesini amaçlamaktadır (MEB,
2024b). Aşağıda yer verilmiş olan Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesinin 2002-2024 yılları arasındaki
2002 yılında eğitime ayrılan bütçe bir başlangıç noktası oluşturmuş ve ilerleyen yıllarda kayda
artışı ve artış oranları detaylandırılmıştır.
değer bir artış sürecine girilmiştir. 2003 yılında bütçede %36,44 oranında bir artış kaydedilmiş olup bu
dönemde eğitim sistemine yönelik yapılan yatırımların yoğunlaştığı görülmektedir. Özellikle bu artış; Tablo 2. Yıllara Göre Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
eğitimin altyapısının geliştirilmesi, okullaşma oranlarının artırılması ve öğretmen sayısının yükseltilmesi
Yıllar MEB Bütçesi (TL) Artış Oranı
gibi amaçlarla kullanılmıştır. Aynı şekilde 2004 ve 2005 yıllarında sırasıyla %21,47 ve %23,96 oranındaki
EĞİTİMİN FİNANSMANI VE BÜTÇE
2002 7.460.991.000 0,00%
artışlarla bütçe büyütülmüştür. Bu artışlar, eğitimin temel sorunlarının çözümüne yönelik planlı bir
2003 10.179.997.000 36,44%
yaklaşımı yansıtmaktadır.
2004 12.366.236.276 21,48%
2007 yılına kadar olan süreçte ortalama %20’nin üzerinde gerçekleşen bütçe artışları, eğitimin 2005 14.835.422.184 19,97%
yaygınlaştırılmasına ve mevcut eğitim kalitesinin artırılmasına yönelik yatırımlarla bağlantılıdır. 2008 2006 16.568.145.500 11,68%
yılında artış oranının %8,54’e düşmesi küresel ekonomik krizin etkileriyle ilişkilendirilebilir, ancak 2009 2007 21.355.634.000 28,90%
yılında yeniden %19,65 oranında bir artış sağlanmıştır. Bu dalgalanmalar, ekonomik koşullara rağmen 2008 22.915.565.000 7,30%
eğitimin öncelikli bir alan olarak kalmaya devam ettiğini göstermektedir. 2009 27.446.778.095 19,77%
2010 28.237.412.000 2,88%
2016 yılına kadar bütçede %10 ile %24 arasında değişen oranlarda düzenli artışlar sağlanmıştır.
2011 34.112.163.000 20,80%
Özellikle 2016 yılında %24,86’lık artış, eğitime yapılan yatırımların hız kazandığını ve dijitalleşme, eğitim
2012 39.169.379.190 14,83%
teknolojileri gibi alanlara odaklanıldığını göstermektedir. 2017 ve 2018 yıllarında ise artış oranlarının
2013 47.496.378.650 21,26%
%11,52 ve %10,06 ile gerçekleştiği gözlemlenmektedir. 2019 ve 2020 yıllarında bütçede %19,96 ve
2014 55.704.817.610 17,28%
%9,90 oranlarında artış sağlanmış, 2021 yılında ise %19,36 oranında bir büyüme görülmüştür. Ancak
2015 62.000.248.000 11,30%
asıl dikkat çekici artış, 2022 yılında yaşanmıştır. Eğitim bütçesi bu dönemde %29,43 oranına ulaşmış, 2016 76.354.306.000 23,15%
132 133
2023 yılında ise %137,40 ile olağanüstü bir sıçrama yaşanmıştır. 2023 yılı, eğitim bütçesinin büyük 2017 85.048.584.000 11,39%
oranda genişletildiği bir dönem olarak tarihe geçmiştir. Bu artışın temelinde, COVID-19 salgını sırası ve 2018 92.528.652.000 8,80%
sonrası dönemlerde eğitimin yeniden yapılandırılması yatmaktadır. 2024 yılında ise %148,69 ile şimdiye 2019 113.813.013.000 23,00%
kadarki en yüksek artış oranı gerçekleştirilmiştir. Bu, eğitimin geleceğe yönelik stratejik planlamalarının 2020 125.396.862.000 10,18%
ve depremin yaralarını sarmak için gereken yatırım faaliyetlerinin bir sonucu olarak değerlendirilebilir 2021 146.920.234.000 17,16%
(MEB, 2024a). Sonuç olarak Türkiye’de eğitime ayrılan bütçe, yıllar içinde önemli oranda artış göstermiş 2022 189.010.851.000 28,65%
ve ülkenin kalkınma hedefleri doğrultusunda büyük bir yatırım alanı haline gelmiştir. Her yılın bütçe 2023 435.351.082.000 130,33%
artış oranı, eğitimin ülke politikasında öncelikli bir yer edindiğini ve bu alana yapılan yatırımların artarak 2024 1.090.229.668.000 150,43%
devam ettiğini göstermektedir. Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı 2024 Yılı Bütçe Raporu
1.1. Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığının 2002 ile 2024 yılları arasındaki bütçe tutarları ve artış oranları
Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince verilmiştir. 2002-2024 döneminde Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinde belirgin bir artış gözlemlenmiştir.
kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının 2002 yılında yaklaşık 7 milyar TL olan bütçe, 2024 yılı itibarıyla 1 trilyon TL’yi aşmıştır. Bütçe artışının
etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliğin ve mali sebepleri zorunlu eğitim sürelerinin artırılması, yeni eğitim programları, demografik değişimler ve alt
