Page 135 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 135

değerlendirilmelidir.  Her  ne  kadar  bütçe  artış  oranları  yıldan  yıla  farklılık  gösterse  de  genel  eğilim   saydamlığın  sağlanmasını,  kamu  bütçelerinin  hazırlanmasını,  uygulanmasını,  tüm  mali  işlemlerin
 bütçenin önemli bir oranda büyüdüğünü işaret etmektedir.  muhasebeleştirilmesini,  raporlanmasını  ve  mali  kontrolün  düzenlenmesini  amaçlamaktadır  (MEB,

            2024b). Aşağıda yer verilmiş olan Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesinin 2002-2024 yılları arasındaki
 2002  yılında  eğitime  ayrılan  bütçe  bir  başlangıç  noktası  oluşturmuş  ve  ilerleyen  yıllarda  kayda
            artışı ve artış oranları detaylandırılmıştır.
 değer bir artış sürecine girilmiştir. 2003 yılında bütçede %36,44 oranında bir artış kaydedilmiş olup bu

 dönemde  eğitim  sistemine  yönelik  yapılan  yatırımların  yoğunlaştığı  görülmektedir.  Özellikle  bu  artış;   Tablo 2. Yıllara Göre Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
 eğitimin altyapısının geliştirilmesi, okullaşma oranlarının artırılması ve öğretmen sayısının yükseltilmesi
                      Yıllar                   MEB Bütçesi (TL)                  Artış Oranı
 gibi amaçlarla kullanılmıştır. Aynı şekilde 2004 ve 2005 yıllarında sırasıyla %21,47 ve %23,96 oranındaki
 EĞİTİMİN FİNANSMANI VE BÜTÇE
                      2002                      7.460.991.000                      0,00%
 artışlarla  bütçe  büyütülmüştür.  Bu  artışlar,  eğitimin  temel  sorunlarının  çözümüne  yönelik  planlı  bir
                      2003                      10.179.997.000                     36,44%
 yaklaşımı yansıtmaktadır.
                      2004                      12.366.236.276                     21,48%
 2007  yılına  kadar  olan  süreçte  ortalama  %20’nin  üzerinde  gerçekleşen  bütçe  artışları,  eğitimin   2005  14.835.422.184  19,97%
 yaygınlaştırılmasına  ve  mevcut  eğitim  kalitesinin  artırılmasına  yönelik  yatırımlarla  bağlantılıdır.  2008   2006  16.568.145.500  11,68%

 yılında artış oranının %8,54’e düşmesi küresel ekonomik krizin etkileriyle ilişkilendirilebilir, ancak 2009   2007  21.355.634.000  28,90%
 yılında yeniden %19,65 oranında bir artış sağlanmıştır. Bu dalgalanmalar, ekonomik koşullara rağmen   2008  22.915.565.000  7,30%
 eğitimin öncelikli bir alan olarak kalmaya devam ettiğini göstermektedir.  2009  27.446.778.095  19,77%
                      2010                      28.237.412.000                     2,88%
 2016  yılına  kadar  bütçede  %10  ile  %24  arasında  değişen  oranlarda  düzenli  artışlar  sağlanmıştır.
                      2011                      34.112.163.000                     20,80%
 Özellikle 2016 yılında %24,86’lık artış, eğitime yapılan yatırımların hız kazandığını ve dijitalleşme, eğitim
                      2012                      39.169.379.190                     14,83%
 teknolojileri  gibi  alanlara  odaklanıldığını  göstermektedir.  2017  ve  2018  yıllarında  ise  artış  oranlarının
                      2013                      47.496.378.650                     21,26%
 %11,52  ve  %10,06  ile  gerçekleştiği  gözlemlenmektedir.  2019  ve  2020  yıllarında  bütçede  %19,96  ve
                      2014                      55.704.817.610                     17,28%
 %9,90 oranlarında artış sağlanmış, 2021 yılında ise %19,36 oranında bir büyüme görülmüştür. Ancak
                      2015                      62.000.248.000                     11,30%
 asıl dikkat çekici artış, 2022 yılında yaşanmıştır. Eğitim bütçesi bu dönemde %29,43 oranına ulaşmış,   2016  76.354.306.000  23,15%
 132                                                                                                       133
 2023  yılında  ise  %137,40  ile  olağanüstü  bir  sıçrama  yaşanmıştır.  2023  yılı,  eğitim  bütçesinin  büyük   2017  85.048.584.000  11,39%

 oranda genişletildiği bir dönem olarak tarihe geçmiştir. Bu artışın temelinde, COVID-19 salgını sırası ve   2018  92.528.652.000  8,80%
 sonrası dönemlerde eğitimin yeniden yapılandırılması yatmaktadır. 2024 yılında ise %148,69 ile şimdiye   2019  113.813.013.000  23,00%
 kadarki en yüksek artış oranı gerçekleştirilmiştir. Bu, eğitimin geleceğe yönelik stratejik planlamalarının   2020  125.396.862.000  10,18%
 ve depremin yaralarını sarmak için gereken yatırım faaliyetlerinin bir sonucu olarak değerlendirilebilir   2021  146.920.234.000  17,16%

 (MEB, 2024a). Sonuç olarak Türkiye’de eğitime ayrılan bütçe, yıllar içinde önemli oranda artış göstermiş   2022  189.010.851.000  28,65%
 ve  ülkenin  kalkınma  hedefleri  doğrultusunda  büyük  bir  yatırım  alanı  haline  gelmiştir.  Her  yılın  bütçe   2023  435.351.082.000  130,33%
 artış oranı, eğitimin ülke politikasında öncelikli bir yer edindiğini ve bu alana yapılan yatırımların artarak   2024  1.090.229.668.000  150,43%
 devam ettiğini göstermektedir.  Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı 2024 Yılı Bütçe Raporu

 1.1. Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
               Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığının 2002 ile 2024 yılları arasındaki bütçe tutarları ve artış oranları

 Millî  Eğitim  Bakanlığı  Bütçesi,  5018  sayılı  Kamu  Mali  Yönetimi  ve  Kontrol  Kanunu  gereğince   verilmiştir. 2002-2024 döneminde Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinde belirgin bir artış gözlemlenmiştir.
 kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının   2002 yılında yaklaşık 7 milyar TL olan bütçe, 2024 yılı itibarıyla 1 trilyon TL’yi aşmıştır. Bütçe artışının
 etkili,  ekonomik  ve  verimli  bir  şekilde  elde  edilmesi  ve  kullanılmasını,  hesap  verebilirliğin  ve  mali   sebepleri zorunlu eğitim sürelerinin artırılması, yeni eğitim programları, demografik değişimler ve alt
   130   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140