Page 132 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 132

Giriş                                                                                                                   Yıllar                  Eğitim Bütçesi (TL)              Artış Oranı

                                                                                                                                        2015                      87.910.414.000                  11,47%
               Eğitim,  ekonomik  büyüme  ve  toplumsal  kalkınmanın  temel  itici  gücü  olarak  kabul  edilmektedir.
                                                                                                                                        2016                     109.768.136.000                 24,86%
            Bu nedenle eğitim için ayrılan kaynakların etkin ve verimli kullanımı geleceğin inşasında kritik bir rol
                                                                                                                                        2017                     122.414.001.000                  11,52%
            oynamaktadır. Türkiye’nin eğitim sistemine yaptığı yatırımlar ve bu yatırımların ekonomik boyutu hem
                                                                                                                                        2018                     134.726.827.000                 10,06%
            mevcut eğitim politikalarının değerlendirilmesi hem de gelecekte daha etkili stratejilerin geliştirilmesi
                                                                                                                                        2019                      161.611.921.000                 19,96%
            açısından büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, eğitim bütçesinin yapısını analiz ederek kamu ve
                                                                                                                                        2020                     177.605.504.000                  9,90%
            özel sektör arasındaki dengeleri ve bu yatırımların GSYH içerisindeki yerini incelemek sürdürülebilir ve
        EĞİTİMİN FİNANSMANI VE BÜTÇE
                                                                                                                                        2021                     211.993.156.000                  19,36%
            kapsayıcı bir eğitim sisteminin inşası için önemli fikirler verebilecektir.
                                                                                                                                        2022                     274.384.474.000                 29,43%
                                                                                                                                        2023                     651.377.155.000                 137,40%
               Bütçe,  5018  sayılı  Kamu  Mali  Yönetimi  ve  Kontrol  Kanunu’na  göre  belirli  bir  dönemdeki  gelir  ve
                                                                                                                                        2024                     1.619.907.408.000               148,69%
            gider  tahminleri  ile  bunların  uygulanmasına  ilişkin  hususları  gösteren  ve  usulüne  uygun  olarak
                                                                                                                           Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı 2024 Yılı Bütçe Raporu
            yürürlüğe  konulan  belge  olarak  tanımlanmıştır.  Bütçelerde  tahsis  edilen  kaynakların  etkili,  ekonomik
            ve verimli kullanımı, kaynak kullanımı sonucunda elde edilen çıktı ve sonuçların politika ve önceliklerle
                                                                                                                              Tablo 1’de 2002 ile 2024 yılları arasında yıllara göre eğitim bütçesi gösterilmiştir. Türkiye’de eğitime
            ilişkilendirilmesi, sonuç odaklı bir mali yönetim anlayışının getirilmesi, böylece mali saydamlık ve hesap
                                                                                                                           ayrılan bütçenin yıllar içindeki artışı, eğitimin ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasındaki önemini açıkça
            verebilirliğin güçlendirilmesi için performans esaslı program bütçe sistemi benimsenmiştir.
                                                                                                                           ortaya koymaktadır. 2002 yılında 10,4 milyar TL olarak belirlenen eğitim bütçesi, 2024 yılına gelindiğinde
            1.  Türkiye’de Eğitimin Bütçe Ayrıntıları                                                                      1,6 trilyon TL’yi aşmıştır. Bu artış hem ülkenin büyüyen ekonomik gücünü hem de eğitimin öncelikli bir
                                                                                                                           kamu hizmeti olarak değerlendirildiğini göstermektedir.
               Bu  bölümde  ülkemizde  eğitime  ayrılan  bütçe,  2002-2024  yılları  aralığındaki  artış  oranları  ile
            desteklenerek detaylandırılmıştır. Konuya dair sayısal bilgiler aşağıdaki Tablo 1’de almaktadır.                  2002-2024  yılları  arasındaki  süreçte  eğitim  bütçesinin  düzenli  bir  şekilde  arttığı  görülmektedir.
                                                                                                                           Özellikle 2015 yılından sonra eğitim bütçesindeki artışın hız kazandığı dikkat çekmektedir. Bu dönemde
            Tablo 1. Yıllara Göre Eğitim Bütçesi
                                                                                                                           hükûmet, eğitime yaptığı yatırımlar ile öğrenci sayısının artmasını, okullaşma oranının yükseltilmesini
    130                                                                                                                    ve eğitimde kalitenin artırılmasını hedeflemiştir. 2016 yılında bütçenin 100 milyar TL’yi aşması, eğitime   131
                         Yıllar                  Eğitim Bütçesi (TL)             Artış Oranı
                                                                                                                           yönelik yatırımların güçlendiğinin bir işaretidir. 2023 yılında 651 milyar TL olan bütçe 2024 yılında 1,6
                         2002                      10.444.192.700                  0,00%
                                                                                                                           trilyon TL’ye çıkarılarak çok daha büyük bir sıçrama yaşanmıştır. Bu büyüme eğilimi, eğitimin sadece
                         2003                      14.250.174.000                  36,44%
                                                                                                                           öğrenci sayısını artırmak değil aynı zamanda altyapının geliştirilmesi, öğretmenlerin eğitimi ve modern
                         2004                      17.309.893.946                  21,47%
                                                                                                                           teknolojiye  dayalı  bir  öğrenme  ortamının  sağlanması  gibi  hedeflerle  desteklendiğini  göstermektedir.
                         2005                      21.457.891.184                  23,96%
                                                                                                                           Örneğin,  2000’li  yılların  başında  sınıf  mevcutlarını  azaltmak  ve  öğretmen  açığını  gidermek  amacıyla
                         2006                      24.095.726.861                  12,29%
                                                                                                                           başlatılan  yatırımlar,  sonraki  yıllarda  FATİH  Projesi  gibi  eğitim  teknolojilerine  yapılan  harcamalar  ve
                         2007                      29.762.387.000                  23,52%
                                                                                                                           dijitalleşme süreçleriyle devam etmiştir.
                         2008                      32.302.780.650                  8,54%
                         2009                      38.651.617.398                  19,65%
                                                                                                                              Bütçede  görülen  artış,  aynı  zamanda  kamuoyunun  eğitim  kalitesine  verdiği  önemin  arttığını  ve
                         2010                      40.490.707.600                  4,76%
                                                                                                                           eğitimin  GSYH  içerisindeki  payının  giderek  büyüdüğünü  göstermektedir.  Eğitim  yatırımları,  sadece
                         2011                      49.144.719.500                  21,37%
                                                                                                                           geleceğin iş gücünü değil aynı zamanda inovasyon ve ekonomik büyümenin temelini oluşturan nitelikli
                         2012                      56.595.419.190                  15,16%
                                                                                                                           insan  kaynağının  yetiştirilmesini  de  sağlamaktadır.  Türkiye’de  eğitime  ayrılan  bütçenin  bu  şekilde
                         2013                      68.344.693.150                  20,76%
                                                                                                                           artırılması  eğitimin  yaygınlaştırılması  ve  eğitimde  kalitenin  artırılması  için  önemli  bir  adım  olarak
                         2014                      78.866.391.610                  15,40%
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137