Page 134 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 134

değerlendirilmelidir.  Her  ne  kadar  bütçe  artış  oranları  yıldan  yıla  farklılık  gösterse  de  genel  eğilim   saydamlığın  sağlanmasını,  kamu  bütçelerinin  hazırlanmasını,  uygulanmasını,  tüm  mali  işlemlerin
            bütçenin önemli bir oranda büyüdüğünü işaret etmektedir.                                                       muhasebeleştirilmesini,  raporlanmasını  ve  mali  kontrolün  düzenlenmesini  amaçlamaktadır  (MEB,

                                                                                                                           2024b). Aşağıda yer verilmiş olan Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesinin 2002-2024 yılları arasındaki
               2002  yılında  eğitime  ayrılan  bütçe  bir  başlangıç  noktası  oluşturmuş  ve  ilerleyen  yıllarda  kayda
                                                                                                                           artışı ve artış oranları detaylandırılmıştır.
            değer bir artış sürecine girilmiştir. 2003 yılında bütçede %36,44 oranında bir artış kaydedilmiş olup bu

            dönemde  eğitim  sistemine  yönelik  yapılan  yatırımların  yoğunlaştığı  görülmektedir.  Özellikle  bu  artış;   Tablo 2. Yıllara Göre Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
            eğitimin altyapısının geliştirilmesi, okullaşma oranlarının artırılması ve öğretmen sayısının yükseltilmesi
                                                                                                                                    Yıllar                   MEB Bütçesi (TL)                   Artış Oranı
            gibi amaçlarla kullanılmıştır. Aynı şekilde 2004 ve 2005 yıllarında sırasıyla %21,47 ve %23,96 oranındaki
        EĞİTİMİN FİNANSMANI VE BÜTÇE
                                                                                                                                    2002                       7.460.991.000                      0,00%
            artışlarla  bütçe  büyütülmüştür.  Bu  artışlar,  eğitimin  temel  sorunlarının  çözümüne  yönelik  planlı  bir
                                                                                                                                    2003                       10.179.997.000                    36,44%
            yaklaşımı yansıtmaktadır.
                                                                                                                                    2004                       12.366.236.276                     21,48%
               2007  yılına  kadar  olan  süreçte  ortalama  %20’nin  üzerinde  gerçekleşen  bütçe  artışları,  eğitimin            2005                       14.835.422.184                     19,97%
            yaygınlaştırılmasına  ve  mevcut  eğitim  kalitesinin  artırılmasına  yönelik  yatırımlarla  bağlantılıdır.  2008       2006                       16.568.145.500                     11,68%

            yılında artış oranının %8,54’e düşmesi küresel ekonomik krizin etkileriyle ilişkilendirilebilir, ancak 2009              2007                     21.355.634.000                     28,90%
            yılında yeniden %19,65 oranında bir artış sağlanmıştır. Bu dalgalanmalar, ekonomik koşullara rağmen                     2008                      22.915.565.000                      7,30%
            eğitimin öncelikli bir alan olarak kalmaya devam ettiğini göstermektedir.                                               2009                       27.446.778.095                     19,77%
                                                                                                                                     2010                      28.237.412.000                     2,88%
               2016  yılına  kadar  bütçede  %10  ile  %24  arasında  değişen  oranlarda  düzenli  artışlar  sağlanmıştır.
                                                                                                                                     2011                      34.112.163.000                    20,80%
            Özellikle 2016 yılında %24,86’lık artış, eğitime yapılan yatırımların hız kazandığını ve dijitalleşme, eğitim
                                                                                                                                     2012                      39.169.379.190                     14,83%
            teknolojileri  gibi  alanlara  odaklanıldığını  göstermektedir.  2017  ve  2018  yıllarında  ise  artış  oranlarının
                                                                                                                                     2013                      47.496.378.650                     21,26%
            %11,52  ve  %10,06  ile  gerçekleştiği  gözlemlenmektedir.  2019  ve  2020  yıllarında  bütçede  %19,96  ve
                                                                                                                                     2014                      55.704.817.610                     17,28%
            %9,90 oranlarında artış sağlanmış, 2021 yılında ise %19,36 oranında bir büyüme görülmüştür. Ancak
                                                                                                                                     2015                     62.000.248.000                      11,30%
            asıl dikkat çekici artış, 2022 yılında yaşanmıştır. Eğitim bütçesi bu dönemde %29,43 oranına ulaşmış,                    2016                     76.354.306.000                      23,15%
    132                                                                                                                                                                                                                  133
            2023  yılında  ise  %137,40  ile  olağanüstü  bir  sıçrama  yaşanmıştır.  2023  yılı,  eğitim  bütçesinin  büyük         2017                     85.048.584.000                      11,39%

            oranda genişletildiği bir dönem olarak tarihe geçmiştir. Bu artışın temelinde, COVID-19 salgını sırası ve                2018                     92.528.652.000                      8,80%
            sonrası dönemlerde eğitimin yeniden yapılandırılması yatmaktadır. 2024 yılında ise %148,69 ile şimdiye                   2019                      113.813.013.000                   23,00%
            kadarki en yüksek artış oranı gerçekleştirilmiştir. Bu, eğitimin geleceğe yönelik stratejik planlamalarının             2020                      125.396.862.000                     10,18%
            ve depremin yaralarını sarmak için gereken yatırım faaliyetlerinin bir sonucu olarak değerlendirilebilir                 2021                     146.920.234.000                     17,16%

            (MEB, 2024a). Sonuç olarak Türkiye’de eğitime ayrılan bütçe, yıllar içinde önemli oranda artış göstermiş                 2022                     189.010.851.000                    28,65%
            ve  ülkenin  kalkınma  hedefleri  doğrultusunda  büyük  bir  yatırım  alanı  haline  gelmiştir.  Her  yılın  bütçe       2023                     435.351.082.000                    130,33%
            artış oranı, eğitimin ülke politikasında öncelikli bir yer edindiğini ve bu alana yapılan yatırımların artarak           2024                    1.090.229.668.000                   150,43%
            devam ettiğini göstermektedir.                                                                                 Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı 2024 Yılı Bütçe Raporu

             1.1. Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi
                                                                                                                              Tablo 2’de Millî Eğitim Bakanlığının 2002 ile 2024 yılları arasındaki bütçe tutarları ve artış oranları

               Millî  Eğitim  Bakanlığı  Bütçesi,  5018  sayılı  Kamu  Mali  Yönetimi  ve  Kontrol  Kanunu  gereğince      verilmiştir. 2002-2024 döneminde Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinde belirgin bir artış gözlemlenmiştir.
            kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının             2002 yılında yaklaşık 7 milyar TL olan bütçe, 2024 yılı itibarıyla 1 trilyon TL’yi aşmıştır. Bütçe artışının
            etkili,  ekonomik  ve  verimli  bir  şekilde  elde  edilmesi  ve  kullanılmasını,  hesap  verebilirliğin  ve  mali   sebepleri zorunlu eğitim sürelerinin artırılması, yeni eğitim programları, demografik değişimler ve alt
   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138   139