Page 133 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024
P. 133
Giriş Yıllar Eğitim Bütçesi (TL) Artış Oranı
2015 87.910.414.000 11,47%
Eğitim, ekonomik büyüme ve toplumsal kalkınmanın temel itici gücü olarak kabul edilmektedir.
2016 109.768.136.000 24,86%
Bu nedenle eğitim için ayrılan kaynakların etkin ve verimli kullanımı geleceğin inşasında kritik bir rol
2017 122.414.001.000 11,52%
oynamaktadır. Türkiye’nin eğitim sistemine yaptığı yatırımlar ve bu yatırımların ekonomik boyutu hem
2018 134.726.827.000 10,06%
mevcut eğitim politikalarının değerlendirilmesi hem de gelecekte daha etkili stratejilerin geliştirilmesi
2019 161.611.921.000 19,96%
açısından büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, eğitim bütçesinin yapısını analiz ederek kamu ve
2020 177.605.504.000 9,90%
özel sektör arasındaki dengeleri ve bu yatırımların GSYH içerisindeki yerini incelemek sürdürülebilir ve
EĞİTİMİN FİNANSMANI VE BÜTÇE
2021 211.993.156.000 19,36%
kapsayıcı bir eğitim sisteminin inşası için önemli fikirler verebilecektir.
2022 274.384.474.000 29,43%
2023 651.377.155.000 137,40%
Bütçe, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre belirli bir dönemdeki gelir ve
2024 1.619.907.408.000 148,69%
gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak
Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı 2024 Yılı Bütçe Raporu
yürürlüğe konulan belge olarak tanımlanmıştır. Bütçelerde tahsis edilen kaynakların etkili, ekonomik
ve verimli kullanımı, kaynak kullanımı sonucunda elde edilen çıktı ve sonuçların politika ve önceliklerle
Tablo 1’de 2002 ile 2024 yılları arasında yıllara göre eğitim bütçesi gösterilmiştir. Türkiye’de eğitime
ilişkilendirilmesi, sonuç odaklı bir mali yönetim anlayışının getirilmesi, böylece mali saydamlık ve hesap
ayrılan bütçenin yıllar içindeki artışı, eğitimin ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasındaki önemini açıkça
verebilirliğin güçlendirilmesi için performans esaslı program bütçe sistemi benimsenmiştir.
ortaya koymaktadır. 2002 yılında 10,4 milyar TL olarak belirlenen eğitim bütçesi, 2024 yılına gelindiğinde
1. Türkiye’de Eğitimin Bütçe Ayrıntıları 1,6 trilyon TL’yi aşmıştır. Bu artış hem ülkenin büyüyen ekonomik gücünü hem de eğitimin öncelikli bir
kamu hizmeti olarak değerlendirildiğini göstermektedir.
Bu bölümde ülkemizde eğitime ayrılan bütçe, 2002-2024 yılları aralığındaki artış oranları ile
desteklenerek detaylandırılmıştır. Konuya dair sayısal bilgiler aşağıdaki Tablo 1’de almaktadır. 2002-2024 yılları arasındaki süreçte eğitim bütçesinin düzenli bir şekilde arttığı görülmektedir.
Özellikle 2015 yılından sonra eğitim bütçesindeki artışın hız kazandığı dikkat çekmektedir. Bu dönemde
Tablo 1. Yıllara Göre Eğitim Bütçesi
hükûmet, eğitime yaptığı yatırımlar ile öğrenci sayısının artmasını, okullaşma oranının yükseltilmesini
130 ve eğitimde kalitenin artırılmasını hedeflemiştir. 2016 yılında bütçenin 100 milyar TL’yi aşması, eğitime 131
Yıllar Eğitim Bütçesi (TL) Artış Oranı
yönelik yatırımların güçlendiğinin bir işaretidir. 2023 yılında 651 milyar TL olan bütçe 2024 yılında 1,6
2002 10.444.192.700 0,00%
trilyon TL’ye çıkarılarak çok daha büyük bir sıçrama yaşanmıştır. Bu büyüme eğilimi, eğitimin sadece
2003 14.250.174.000 36,44%
öğrenci sayısını artırmak değil aynı zamanda altyapının geliştirilmesi, öğretmenlerin eğitimi ve modern
2004 17.309.893.946 21,47%
teknolojiye dayalı bir öğrenme ortamının sağlanması gibi hedeflerle desteklendiğini göstermektedir.
2005 21.457.891.184 23,96%
Örneğin, 2000’li yılların başında sınıf mevcutlarını azaltmak ve öğretmen açığını gidermek amacıyla
2006 24.095.726.861 12,29%
başlatılan yatırımlar, sonraki yıllarda FATİH Projesi gibi eğitim teknolojilerine yapılan harcamalar ve
2007 29.762.387.000 23,52%
dijitalleşme süreçleriyle devam etmiştir.
2008 32.302.780.650 8,54%
2009 38.651.617.398 19,65%
Bütçede görülen artış, aynı zamanda kamuoyunun eğitim kalitesine verdiği önemin arttığını ve
2010 40.490.707.600 4,76%
eğitimin GSYH içerisindeki payının giderek büyüdüğünü göstermektedir. Eğitim yatırımları, sadece
2011 49.144.719.500 21,37%
geleceğin iş gücünü değil aynı zamanda inovasyon ve ekonomik büyümenin temelini oluşturan nitelikli
2012 56.595.419.190 15,16%
insan kaynağının yetiştirilmesini de sağlamaktadır. Türkiye’de eğitime ayrılan bütçenin bu şekilde
2013 68.344.693.150 20,76%
artırılması eğitimin yaygınlaştırılması ve eğitimde kalitenin artırılması için önemli bir adım olarak
2014 78.866.391.610 15,40%