Page 306 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

AFET VE KRİZ DÖNEMLERİNDE EĞİTİM ÇALIŞMALARI
pandemi olarak ilan edilmiştir. Söz konusu salgın, toplumları ekonomik, politik, sosyal ve psikolojik olarak Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi, Türkiye’deki eğitim kurumlarının teknolojik
derinden etkilemiş; ülkelerin eğitim sistemlerinde de köklü ve zorunlu değişikliklere neden olmuştur. altyapısını geliştirmeyi ve böylece eğitimde fırsat eşitliğini artırmayı amaçlayan bir girişimdir. Bu proje;

Dünya genelinde COVID-19 salgınıyla mücadelede ülkeler; virüsün yayılmasını kontrol altına almak donanım ve yazılım altyapısının sağlanması, eğitim içeriğinin yönetimi, öğretmenlerin eğitimi, güvenli
amacıyla uçuş yasakları, karantina önlemleri, sıkıyönetim uygulamaları, sürü bağışıklığı ve aşı çalışmaları bilişim teknolojilerinin kullanımını teşvik etme ve bilgi teknolojilerinin müfredata entegrasyonu
gibi çeşitli tedbirler almış ve stratejiler geliştirmiştir (DSÖ, 2020; Dünya Bankası, 2022). Salgın sürecinde, gibi unsurları içermektedir. Proje; öğrencilerin akademik başarılarını değerlendirirken ilgi alanları,
salgının etkisini en aza indirmek için eğitim kurumları hayati bir rol üstlenmiş ve salgında en çok etkilenen faaliyetleri ve davranışları dâhil kişisel verilerini analiz ederek eğitim süreçlerini kapsamlı bir şekilde

kurumlar olarak öne çıkmıştır. Bu bağlamda birçok ülke, eğitim öğretim faaliyetlerini askıya alarak incelemeyi mümkün kılmaktadır. Ders notları, projeler ve ödevler öğrencilere sunulmakta; böylece
salgının daha geniş alanlara yayılmasının önüne geçmeye çalışmıştır. UNESCO verileri; dünya çapında 192 öğrenciler bu materyallere bağımsız bir şekilde erişebilmekte ve bunları öğretmenleri ve akranlarıyla
ülkede eğitim süreçlerine ara verildiğini, kapanmaların dünya çapında 63 milyon eğitimcinin ve dünyada paylaşabilmektedirler. FATİH Projesi, Türkiye’deki teknoloji entegrasyonu projeleri arasında kapsamlı ve
tüm öğrencilerin %91,3’üne tekabül eden 1,5 milyardan fazla öğrencinin bu durumdan etkilendiğini uzun soluklu bir girişim olarak öne çıkmaktadır (Baz, 2017; Ekici & Yılmaz, 2013; MEB, 2020a).

göstermektedir (UNESCO, 2020). Okulların eğitim öğretime ara vermesi ve fiziksel etkileşimin çok sınırlı
Türkiye, COVID-19 salgınıyla başa çıkmak amacıyla eğitim sektöründe bir dizi tedbir uygulamıştır.
hale gelmesi, sosyal ve duygusal yönden yaşanan izolasyon; öğrencileri ve eğitimcileri yeni bir gerçeklikle
MEB, bu tedbirleri açıklarken okullardaki yüz yüze eğitime ara verilmesinin yanı sıra haftalık ders
yüz yüze getirmiştir. Bu noktada; pandeminin getirdiği zorluklar, eğitim sistemlerini nasıl etkilediği ve
programlarının yeniden düzenlenerek Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
eğitimde yaşanan dönüşümün incelenmesi önem arz etmektedir.
(TRT) gibi platformlar aracılığıyla uzaktan eğitim desteği sunulacağını ifade etmiştir (MEB, 2020b). Bu
UNICEF (2020) ve OECD (2020) ülkelerin eğitim kurumlarının, öğrencilerin COVID-19 salgınından daha önlemler, milyonlarca öğrenci ve öğretmen için uzaktan eğitim sürecinin başlamasına yol açmıştır.
fazla etkilenmemeleri için ilkokul, ortaokul ve lise kademelerine yönelik sanal ortamda zenginleştirilmiş Salgın nedeniyle Türkiye genelinde tüm eğitim seviyelerinde yüz yüze eğitime ara verme zorunluluğu
materyaller ile öğretimi desteklemelerini, öğretmenlerin ise öğrencileri günlük veya haftalık uzaktan ortaya çıkmıştır. Bu kesintileri en aza indirgeme amacıyla senkron ve asenkron yöntemlerle uzaktan

eğitim ile eğitime devam etmelerini önermiştir. Bu sayede öğrencilerin öğrenme kayıplarının en aza eğitim uygulanmıştır. Bu süreç, çeşitli iletişim ve bilgi araçlarının yoğun kullanımını içermiştir. MEB, canlı
indirilmesinin yanı sıra virüsün bulaşıcı etkisinin de kontrol altına alınması amaçlanmıştır. Küresel çapta derslerin yanı sıra Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) üzerinden uzaktan
yaşanan salgının eğitim açısından getirdiği zorlukları en aza indirmek, eğitim süreçlerini iyileştirmek ve eğitim olanağı sunmuştur. EBA TV, farklı öğrenim seviyeleri için geniş bir ders yelpazesi sunarak 18 milyon

yaşanan sorunlara çözüm önerileri getirebilmek için bu konuda birçok çalışma ve araştırma yapılmıştır. öğrenciye ulaşmayı hedeflemiştir. Bu kapsamda, 1600’den fazla ders ve 20.000’den fazla etkileşimli içerik
304 305
Yapılan çalışmalar; çevrim içi ve uzaktan öğrenmenin öğrencilere eğitime erişilebilirlik, bireysel hızlarına hazırlanmış ve öğrencilere sunulmuştur (Balaman & Tiryaki, 2021; MEB, 2020c). Bu bağlamda ülkemizde,
göre ilerleme ve esneklik sağladığını ve özellikle salgın gibi kriz dönemlerinde eğitimin devamlılığını salgının etkisiyle eğitimde teknoloji kullanımının arttığı bir dönemde, eğitim sistemi hızla uzaktan eğitim
sürdürülebilir kıldığını göstermektedir (Davran, 2020; Özen, 2019; Karoğlu, Bal ve Şimşir 2020). Bu yöntemlerine uyum sağlamış ve öğrencilere sürdürülebilir bir eğitim sunma çabası içerisine girmiştir.
avantajlara karşın bazı araştırmalarda internet ve teknolojik alt yapının geliştirilmesi, sanal öğretim Tablo 1’de salgın dönemine ilişkin sayısal verilere yer verilmektedir.

materyallerinin artırılması, öğretmenlerin dijital becerilerinin geliştirilmesi gibi uzaktan eğitim süreçlerini
planlarken göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli hususlar dikkat çekmektedir (Dagdia &
Silva, 2022; Yıldırım & Demirer, 2021; Gören vd., 2020; Ülger, 2021, Yılmaz, 2020).

Türkiye, dünya genelindeki benzer ülkeler gibi COVID-19 salgınının eğitim alanındaki etkileriyle
başa çıkmak zorunda kalmıştır. Bu salgın, eğitim sistemini derinden etkilerken aynı zamanda eğitimde
köklü değişikliklerin kapısını aralamıştır. Salgın döneminde, gündelik yaşamın pek çok alanında dijital

dönüşümün hızla ilerlediği gözlemlenmiştir. Bu dönemde, eğitimde de güncel eğitim teknolojilerinin
kullanımı hız kazanmıştır. Türkiye’nin, FATİH projesi deneyimine sahip olması teknolojik değişim
ve dönüşüme daha hazırlıklı giriş yapmasına ve hızlı adapte olmasına olanak sağlamıştır. Fırsatları