Page 231 - Geleceğin İnşası Eğitim 2002-2024

Tablo 2. Eğitim Durumlarına Göre İş Gücü İstatistikleri Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığı
(TOBB) ile TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü iş birliğinde hazırlanan Uzmanlaşmış
Eğitim Durumu İş Gücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı İşsizlik Oranı
Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Projesi Uygulama Protokolü 23 Haziran 2010 tarihinde imzalanarak
Lise altı eğitimliler 46,4 43,0 7,4
yürürlüğe girmiştir. İş gücü piyasasında ihtiyaç duyulan meslekleri belirlemek, bu meslekler için gerekli
Lise 57,3 50,8 11,3
becerileri tespit etmek ve gelecekteki istihdam artış veya azalışlarını tahmin etmek amacıyla İŞKUR ve
Mesleki veya teknik lise 67,1 60,4 9,9
sosyal paydaşlar tarafından ülke genelinde işgücü piyasası ihtiyaç analizleri yapılmıştır. Bu analizler,
Yükseköğretim 77,6 71,4 7,9
iş gücü piyasasında meydana gelen değişim ve gelişmeleri izleyerek bu değişimlerin iş gücü ihtiyacı
Kaynak: (TÜİK, İşgücü İstatistikleri, II. Çeyrek: Nisan-Haziran, 2024)
üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve gerekli önlemleri belirlemek için kullanılmıştır. Ayrıca OSANOR,
2005-2006 eğitim öğretim yılında, iş piyasasındaki arz ve talep dengesini dikkate alan ve hayat boyu METGE, MEGEP, MTEM, İKMEP, HBÖ, METEK-1, METEK-3, SEUP-1, İMEP-1 gibi projeler kapsamında
öğrenme fırsatları sunan bir mesleki ve teknik eğitim sistemi oluşturulmuştur. Bu sistem; ulusal ve yerel yapılan iş piyasası ihtiyaç analizleri, mesleki ve teknik eğitimin çok yönlü olarak planlanması ve eğitim

düzeydeki paydaşların karar alma, uygulama ve izleme süreçlerine katılımını sağlamayı amaçlamaktadır. müfredatının hazırlanması ve güncellenmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Ayrıca iş hayatında geçerli bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip bireyler yetiştirmek için yeterliliğe dayalı
Ortaöğretim düzeyinde hangi meslek alanlarında eğitim verileceği, 3308 Sayılı Mesleki Eğitim
modüler öğretim programları uygulanmaya başlanmıştır (Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Eğitim Kanunu çerçevesinde kurulan ve kamu ile özel sektörden mesleki ve teknik eğitimin paydaşlarını içeren
MESLEKİ EĞİTİM Programı”nda, bireylerin mesleki becerilerinin yanı sıra iş yaşamının gerektirdiği temel becerilere sahip Mesleki Eğitim Kurulu tarafından belirlenmektedir. Günümüzde, Anadolu meslek ve Anadolu teknik
Strateji Belgesi (2014).

10. Kalkınma Planı’nın çerçevesinde oluşturulan “Temel ve Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi
programlarında 53 meslek alanı altında 114 farklı dalda, mesleki eğitim merkezi programında 39 meslek
alanı altında 193 farklı dalda ve özel eğitim meslek okullarında 18 meslek alanı altında 27 farklı dalda
olması hedeflenmiştir. Bu program, eğitim sistemi ile çalışma hayatı arasındaki ilişkiyi güçlendirmenin

ülkemizdeki insan kaynağının gelişimi açısından önemini vurgulamıştır. Program kapsamında; bireylerin mesleki ve teknik eğitim verilmektedir (Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Eğitim Strateji Belgesi (2014).
12. Kalkınma Planı’nda belirlenen öncelikli sektörler ve iş gücü piyasasının güncel ihtiyaçlarına uygun
bilgi ve iletişim teknolojileri, yabancı dil, finansal okuryazarlık, problem çözme, eleştirel düşünme, iletişim, nitelikli insan kaynağı yetiştirmek amacıyla yeni alan ve dallar açılmaya devam edilecektir.
liderlik, kariyer planlama ve iş arama gibi temel beceriler ile sanatsal ve sportif becerilere sahip olmaları
Mesleki ve teknik eğitim, işbaşı eğitimi ve gerekli ortam ve materyallerin sağlanması açısından önemli
amaçlanmıştır.
228 finansal yatırımlar gerektiren bir alandır. 2013 yılında yaklaşık 6,32 milyar TL olan mesleki eğitime ayrılan 229
16 ve 20. Millî Eğitim Şûra kararlarında da mesleki eğitime ciddi önem verildiği görülmektedir. toplam bütçe, 2018 yılı itibarıyla 12,5 milyar TL’ye çıkarılmıştır. Bu artış, eğitim ortamlarının önemli ölçüde

Son yıllarda mesleki eğitimin genel yapısının güçlendirilmesi, mesleki eğitimde insan kaynağının yenilenmesini mümkün kılmıştır. Okul yönetimlerinin okullarının ihtiyaçlarını belirlemede daha fazla
güçlendirilmesi ve mesleki eğitimin itibarının artırılması konularında yatırımların artırıldığı bilinmekte ve sorumluluk ve yetki sahibi olması, eğitim ortamlarının en iyi hâle getirilmesine odaklanmaktadır. Artan
çalışmaların bu doğrultuda devam ettiği görülmektedir. öğrenci sayısına rağmen öğrenci başına düşen mesleki ve teknik eğitim bütçesi 2013 yılında 3.916 TL
iken 2018 yılında 7.609 TL’ye ulaşmıştır. Toplam ve öğrenci başına mesleki eğitime ayrılan bütçedeki bu
6 Ekim 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) ile Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)
önemli artışlar, son yıllarda mesleki eğitime verilen önemin arttığını göstermektedir (Türkiye’de Meslekî
arasında imzalanan Organize Sanayi Bölgelerinde Mesleki ve Teknik Eğitimin Güçlendirilmesi Protokolü;
ve Teknik Eğitimin Görünümü, 2018).
iş piyasasının ihtiyaçlarına uygun mesleki ve teknik eğitim verilmesini, eğitim-istihdam ilişkisinin
güçlendirilmesini ve aktif iş gücü piyasası politikalarının etkin uygulanmasını hedeflemiştir. Bu protokol

kapsamında, bazı Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) bulunan mesleki eğitim okul ve kurumlarının
kapasitelerinin geliştirilmesi ve/veya yeni meslek liselerinin kurulması amaçlanmıştır. Böylece;
mesleksizlik sorununun giderilmesi, iş gücünün istihdam edilebilirliğinin artırılması ve gerekli nitelikli
eleman ihtiyacının karşılanması için öğrenci başına teşvik verilerek istihdamın artırılması hedeflenmiştir.

Genç nüfusun niteliğini geliştirerek istihdamını artırmak amacıyla MEB, Çalışma ve Sosyal Güvenlik